ملاک ما برای انتخاب در جریان انتخابات، باید پایبندی به قانون باشد؛ نه اینکه شخص را مبنای انتخاب خود قرار دهیم.
اصغر پرتوی در نشست «گفتمان اسلام سیاسی امام خمینی (ره) و جهان معاصر» که به همت معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی در سالن اجتماعات شهید نوری مجتمع جهاددانشگاهی زنجان برگزار شد، با اعلام این مطلب، گفت: نظامی که در آن زندگی می کنیم و ۳۷ سال از تولدش می گذرد، مبنای اصلی و اساسی در سطح اجرا و به عبارتی ترجمان اجرا در میدان عمل را از اندیشه های امام خمینی (ره) گرفته است، البته تعدادی از منتقدان معتقدند انحرافاتی صورت گرفته و برخی اهداف نظام از سخنان امام خمینی (ره) عدول کرده که جای بررسی دارد.
وی ادامه داد: حسن نظام، مدیون زحمات آحاد مردم است و اگر عیبی هم داشته باشد، از جانب مسئولان ایجاد شده است، از این رو باید اولین گام ها را برای سامان دادن نظام برداریم، معایب و محاسن را بشناسیم و در راستای آن، از معایب بکاهیم و بر محاسن بیفزاییم. البته تلاش برای بهبود اوضاع مختص همه جوامع است و تنها شامل جامعه ما نمی شود؛ چراکه نظام های پویا و نقدپذیر زندگی بهتری دارند و در غیر این صورت شکست می خورند.
پرتوی با تاکید بر اینکه سرپوش گذاشتن روی مشکلات جامعه، جلوی رسیدن به ایده آل و آرمان ها را می گیرد، تصریح کرد: کلمه «آزادی» مثل خیلی از کلمات علوم سیاسی لفظ کش داری است و معنای روشنی ندارد. به عبارتی، هرکس وقتی این کلمه را به کار می گیرد، مفهوم مورد نظر خود را در آن مستتر می کند. از این رو تاکنون مورد سوء استفاده های بسیاری قرار گرفته است.
وی یادآور شد: در جهان جنگ سرد دو قطب مهم، جهان را بین خودشان تقسیم کرده بودند و علاوه بر دو ایدئولوژی کاملا متفاوت و متقابل یکدیگر، دو نوع نظام اقتصادی و سیاسی متضاد هم داشتند که در رأس یک طرف اتحاد جماهیر شوروی و در رأس دیگر نیز ایالات متحد آمریکا قرار داشت. از این رو، یک طرف به ایدئولوژی مارکسیستی و طرف دیگر به ایدئولوژی لیبرالیستی توصیه می کرد، ولی هر دو ادعا می کردند که جهان آزاد، جهان ماست.
این مدرس علوم سیاسی افزود: ادبیات مارکسیستی بسیار وسیع بوده و صدها کتاب در رابطه با مارکسیسم، آرمان ها و آزادی به نگارش درآورده است. در واقع، آن ها معتقد بودند که «آزادی واقعی آن چیزی است که ما عنوان می کنیم و غربی ها فقط ادعایش را دارند.» همچنین، فلسفه کلاسیک مارکس معتقد بود که نظام های سرمایه داری تحت سلطه یک طبقه هستند و دولت، ابزار دست طبقه سرمایه دار است. به همین خاطر، کسی که طالب آزادی واقعی است، باید به جهان سوسیالیستی گرایش یابد.
پرتوی با اشاره به اینکه حتی دیکتاتورترین افراد نیز از آزادی سخن می گویند، ادامه داد: متاسفانه مفاهیم بی معنا قابل رد و پذیرش نیست و بسیاری از حرف های سیاسی عنوان شده در سطح جامعه نیز بی معناست. در واقع، برخی افراد در جریان تبلیغات برای انتخابات کلی گویی کرده و حرف های بی معنایی می زنند که نه قابل رد و نه قابل پذیرش است. به همین خاطر، اولین قدم برای کاندیداها روشن کردن موضوع است و اینکه در رابطه با چه چیزی سخن می گویند.
رئیس اسبق دانشگاه آزاد اسلامی زنجان تصریح کرد: یکی از نویسندگان اروپایی در اواخر دوره روشنگری در کتاب «روح القوانین» این طور آورده که «باید همه تابوها را بشکنیم و از نو تعریف کنیم»، «هیچ واژه ای به اندازه آزادی، اذهان را به خود مشغول نکرده است.» یکی از اساتید معروف دانشگاه آکسفورد نیز آزادی را به دو نوع مثبت و منفی تقسیم کرده و رفع موانعی که جلوی خواست انسان را می گیرد، آزادی منفی و فراهم شدن زمینه برای آنچه می خواهیم انجام دهیم را آزادی مثبت می داند. علاوه بر این، سید ابوالفضل مجتهدی زنجانی تعریف خوبی از آزادی دارد و معتقد است این واژه، حد فاصل بین بردگی و بی بند و باری است.
وی با تاکید بر اینکه قدم اول برای نیل به آزادی، آگاهی است، خاطرنشان کرد: آیت ا… نایینی، مدافع مشروطیت و از شاگردان آیت ا… آخوند خراسانی در کتاب «بیدار شدن امت و پاک شدن ملت» که مبتنی بر آیات قرآن و اصول اسلامی است، آزادی را رها شدن از قید تحکمات طاغوت عنوان می کند و معتقد است تا زمانی که این مهم حاصل نشود، انسان ها رشد نخواهند کرد. آبراهام لینکلن نیز در جایی می گوید: «هیچ وقت تعریف خوبی از آزادی به وجود نیامده»، همچنین فرانکلین رزولت گفته «ما برای متفقین در جنگ مصداق هایی مشخص کردیم تا منظور ما را در رابطه با آزادی از ترس، آزادی از فقر، آزادی دینی و آزادی بیان بدانند.»
پرتوی تاکید کرد: امروزه هر کسی به این نتیجه رسیده که آزادی فقط در چارچوب قانون معنا پیدا می کند و در علوم سیاسی جامعه بی قانون را جامعه دیکتاتوری و حاکمیت مطلقه می خوانند. متاسفانه همه نظام های سیاسی ایران تا آخر دوره قاجار، در مسلک حکومت های مطلقه سلطنتی قرار می گیرند؛ چراکه اراده حاکمان، قانون محسوب می شد. این در حالی است که اگر قانونی وجود داشته باشد، آزادی نیز در درون آن شکل می گیرد. البته صرف وجود قانون کافی نیست و در واقع، برای رسیدن به آزادی باید قوانین اجرا شده و برای همه مساوی و برابر باشد.
وی با بیان اینکه در جوامع قانونی، شاه و گدا از منظر اجرای قانون نباید تفاوتی داشته باشند، افزود: امام خمینی (ره) معتقد بود که آزادی حق طبیعی انسان و غیر قابل اعطا و سلب است. در واقع طی جریان انقلاب، شاه به مردم پیغام داد که «انقلاب را رها کنید، من به شما آزادی می دهم.» در همین راستا، امام خمینی (ره) پاسخ دادند که آزادی را قانون اساسی به مردم داده است. به عبارتی، قرار نیست کسی آزادی را به کس دیگری عطا کند. همچنین امام خمینی (ره) (همان منبع، صفحه ۱۷۳) فرموده اند «آزادی ابتدایی ترین حقوق بشر است» و «حق مسلّم و معلوم یک ملت است» (همان منبع، صفحه ۶۳)
پرتوی همچنین با اشاره به اینکه امام خمینی (ره) یکی از بنیادهای اسلام را آزادی عنوان کرده و معتقد بودند که فطرتا، یک انسان آزاد آفریده شده (همان منبع، صفحه ۱۶۶)، گفت: انسان تنها موجودی است که قدرت اختیار دارد و اگر این اراده از او سلب شود، طبیعتش دست کاری شده، متاسفانه در این میان برخی هستند که معتقدند مشروعیت به ملت ربطی ندارد و جالب تر آنکه خود را شاگرد امام خمینی (ره) می دانند، در حالی که براساس سخنان امام خمینی (ره)، آرای ملت مبنای مشروعیت نظام سیاسی است.
وی تصریح کرد: امام خمینی (ره) مجلس قبل از انقلاب را زیر سوال می بردند و معتقد بودند نماینده ها منتخب ملت نیستند و منتسب شاه و سفارتخانه ها هستند. (همان منبع، صفحه ۹۶ و ۹۷) علاوه بر این، امام خمینی (ره) در جواب خبرنگاری که درخصوص سلطنت مشروعیت سوال می پرسید، پاسخ دادند: «حرف شما درست است، ولی ملت آن موقع می خواستند و الان نمی خواهند.» این به آن معنی است که تنها مطالبه ملت درست است. در ادامه خبرنگار می پرسد که چه نوع حکومتی می خواهید درست کنید و امام می گویند: «ما خواهان استقرار یک جمهوری اسلامی هستیم، متکی بر آرای عمومی، شکل نهایی حکومت توسط خود مردم تعیین خواهد شد.»
رئیس اسبق دانشگاه آزاد اسلامی زنجان، یادآور شد: امام خمینی (ره) در جای دیگری فرموده اند: «حکومت آینده ما متکی بر آرای عمومی ملت است و در اصول از رویه پیامبر(ص) و امام علی(ع) الهام خواهد گرفت.» در واقع از نظر امام خمینی(ره) قوانین اسلام انعطاف پذیر و ضامن آزادی مردم و دموکراسی است، این در حالی است که برخی خبرنگاران به امام می گویند: قوانین اسلام خشونت دارد (به اجرای حدود اسلامی اشاره می کنند)، امام(ره) نیز پاسخ می دهند: «اجرای حدود اسلامی موکول به تحقق شرایط و مقدمات بسیار است و باید جهات بسیاری در آن ملاحظه شود، در این صورت است که خواهیم دید قوانین اسلام از هر مقررات دیگری کمتر خشونت آمیز است.»
وی تصریح کرد: از نظر امام خمینی(ره)، آزادی و دموکراسی منوط به قانون و برابری قانونی است و به عبارتی قانون باید برای همه یکسان اجرا شود. در واقع، امام خمینی(ره) معتقد بودند «معیار وجود آزادی های مدنی در جامعه، ادعای حکومت نیست و قضاوت مردم است»؛ چراکه کارتر در دوران انقلاب معتقد بود مردم علیه شاهی برپا خاستند که می خواست آزادی و ترقی بدهد، اما امام(ره) در پاسخ به او گفتند: «اینکه حاکمان ادعای رفاه و آزادی بکنند به درد نمی خورد، باید خود مردم درباره آزادی های مدنی قضاوت کنند.»در پایان این گفتمان، نشست پرسش و پاسخ بین حضار و سخنران جلسه پیرامون انتخابات برگزار شد.