پیام ملّت؛ اسدالله قربان زاده – هنوزم محله حق وردی آن نوجوانی را فراموش نمی کند که از فرط خوشحالی خرید اولین توپ فوتبال با هم محله ای ها چه شور و نشاطی به راه انداخته بود. از آن روز سال ها سپری می شود؛ اما هنوز هم خاطرات به یادماندنی آن روزگار فوتبالی از صفحه ذهن اش حذف نشده است. وقتی به سراغ او می رویم تا درباره آن سال های طلایی فوتبال زنجان صحبت کند، گویی خاطرات، همین دیروز است که نکته به نکته و مو به مو بیان می کند.

«امیر کلامی فرد»؛ مرد نام آشنای دوران طلایی فوتبال این دیار است. همه او را می شناسند، گل هایی را که می زد، قضاوت هایی که می کرد و سر آخر روی نیمکت مربیگری می نشست. امیر در دوره ای بر صندلی ریاست هیات فوتبال استان تکیه زد. شَم بالای مدیریتی او زبان زد خاص و عام است. چه در دوره آموزش و پرورش و چه در دوره فوتبالی. همه صحبت ها روی ریل فوتبال زنجان و سرگذشت خواندنی اوست:

چرا فوتبال؟

علاقه من به فوتبال از کوچه پس کوچه های محله حق وردی(یدع بروق) شروع شد. در آن روزهای خوش کودکی با بچه های محل پول جمع می کردیم و دونگی توپ فوتبال می خریدیم و بازی های محله تداوم داشت. سال ها که سپری می شد، علاقه من به این رشته ورزشی مهیج روز به روز بیشتر شد. تا اینکه در گذر زمان به شکل حرفه ای وارد مستطیل سبز شدم.

اولین توپ فوتبالی که با بچه های محل خریدید، چه قیمتی بود؟

آن توپ با رویه ۶ ضلعی سیاه و سفید را ۳۵ تومان از مغازه لوازم ورزشی استاد خلیل انگورانی خریدیم. شور و شوق خاصی بین همه ما بعد از خرید بود؛ به طوری که از فرط خوشحالی قرار شد، در طول مسیر تا محله هر کدام از بچه ها به اندازه یک تیر چراغ برق توپ را حمل کنند. توپ داخل تور بود و هر کس که توپ را در مسیر تعیین شده حمل می کرد، با روپایی و کله زدن به توپ خوشحالی خود را از خرید توپ ابراز می کرد.

چه روزگار خوشی داشت، حتی خرید توپ گرد!.

بله!. اصلا در آن دوران بازار فوتبال داغ بود. با بچه های محله به سینما می رفتیم و برای اینکه از گزارش فوتبال غافل نباشیم به همراه خودمان رادیو می بردیم. زمان گل زدن سروصدای بچه ها سالن سینما را پر می کرد، کُری خوانی شروع می شد و این دلخوشی ها ادامه داشت و این سروصداها موجب اعتراض تماشاگران فیلم سینمایی می شد.

کسی بود که شما را تشویق کند؟  

در کلاس دوم ابتدایی والدین برای تشویق ادامه مسیر درس خواندن جایزه توپ گرفتند و این نقطه ای برای ترغیب و تشویق من به دنیای توپ گِرد بود. پدرم در کارخانه کبریت آن موقع کار می کرد و علاقمند به ورزش بود و مانع من در دنیای ورزش نمی شد. دایی هایم باستانی کار بودند و بنده را برای ورود به ورزش تشویق می کردند.

وقتی توپ نبود، چطور بازی می کردید؟

در روزهایی که توپ نداشتم، برای بازی کردن با سنگ ریزه،کلاف کاموا، سیب زمینی و شغلم، تُرُب یخ زده خودم را مشغول می کردم.

از داستان راه اندازی تیم محله برایمان بگویید.

از هر فرصتی برای بازی کردن استفاده می کردیم. در حیاط خانه تا فضاهای آزاد شهری بازی کردن ادامه داشت تا اینکه تصمیم گرفتیم، تیم محله را تشکیل دهیم.

در ادامه دنبال فکر بزرگ بودیم. خلاصه در آن دوران بازار فوتبال گرم بود؛ به طوری که در محله ما ۵ تیم محلات تشکیل شده بود. در صورتی که تیمی از محلات برای برگزاری مسابقات نبود، مسابقات بین طرفداران دو تیم استقلال و پیروزی برگزار می کردیم.

همکاری بچه ها در تشکیل تیم محله چگونه بود؟

با بچه ها برای بازی کردن زمین خاکی را هموار می کردیم، فضای زمین بازی را خط کشی می کردیم، همه چیز منطبق با شرایط بازی بود. اما در گذر زمان این زمین های بازی تبدیل به ساختمان سازی شد و ما زمین بایر دیگری را تسطیع و آماده می کردیم.

بیشتر در کدام مناطق شهری بازی می کردید؟

منطقه فرودگاه که الان اتوبان۲۲ بهمن شده است، آخرین زمین بازی ما بود. دروازه ارک خیابان طالقانی که آن سال ها به ندرت رفت و آمد می شد، از دیگر جاهایی بود که در آن بازی می کردیم.

بیشتر در کدام یک از تیم های استان بازی کردید؟

۱۴ سال برای تیم پرسپولیس زنجان بازی کردم؛ اما در تیم های البرز ،شهرداری زنجان، بسیج ،آزادی، المپیک، پاس و غیره به عنوان یار کمکی در لیگ های مختلف کشوری بوده ام.

اما شما استقلالی هستید!

من طرفدار استقلال ام؛ اما برادرانم پرسپولیسی اند. من به پرسپولیس زنجان تعصبی خاصی داشتم و با این تیم خاطرات خوشی را سپری کردم و جزوء معدود کسانی هستم که فوتبال ام را با پرسپولیس شروع و با لباس این تیم خاتمه دادم.

بازی های لیگ ها در کدام مجموعه های ورزشی زنجان برگزار می شد؟

ما جدای از بازی کردن در امجدیه که زمین خاکی بود، در چمن شهید کلانتری هم بازی می کردیم. تمرین ما نیز در این دو مجموعه ورزشی برگزار می شد. یادم نمی رود، استاد انگورانی در چمن دبیرستان شریعتی هم که آن روزها محیط مطلوبی برای تمرین بود، بازیکنان را آموزش می داد و بنده افتخار حضور در کلاس آن بزرگوار را داشتم.

شما در رقابت های آموزشگاهی هم نتایج خوبی کسب کردید.

در آن دوره فضای رقابت های آموزشگاهی حال و هوای دیگری داشت و تیم زنجان با مربیگری استان انگورانی نتایج مطلوبی کسب کرد. قهرمانی در لیگ دسته۲ آموزشگاه های کشور با مربیگری ایشان جزوء نتایج درخشان تیم زنجان بود.

بهترین بازیکنان دوره شما کدام بازیکنان بودند؟

محمود حمزه لویی،اسماعیل ثقفی،سید داوود ابوالقاسمیان، مسعود میرلو،پرویز بیات و فریدون اصفهانیان جزوء بازیکنان خوب فوتبال زنجان بودند. البته یک دوره جلوتر از ما مرتضی شهبازی،احمد جعفری،صدرالدین کلانتری، سعید قوامی و علیرضا امامی از نفرات خوب فوتبال زنجان بودند. از قزوین نیز مسعود میرزاده،اکبر پالاد، اصغر سیمیاری،ایرج خنجری، محسن خسروی، حسن نجفی،یونس ذاکر حیات،اکبر یوسفی،علی مددی جزوء بازیکنان خوب آن دوره بودند. محمد حاجی زاده، اسدالله طاهرخانی و یوسف رحمانی از بازیکنان خوب تاکستان بودند. کاظم داداشی،علی حیدری،جواد میراعلایی،علی اکبر داوود بیگی و آقای حسنی از بازیکنان خوب و صاحب نام ابهر بودند.

زیرنظر کدام مربیان آموزش دیده اید؟

در دوره ای خلیل انگورانی،احمد جعفری،حسین اسم خانی، مرتضی شهبازی و خلیل بهرامی جزوء مربیان زنجانی بنده بودند. محمود چهره از استان تهران و اصغر مظاهری و علی خوشخو هر دو از قزوین نیز جزوء دیگر مربیان من بودند.

درباره مسابقات آموزشگاهی آن دوره برایمان بگویید.

در آن برهه رقابت های آموزشگاهی داغ و حساسیت بازی ها بالا رفته بود. این رقابت ها به دلیل اینکه  افراد مردودی از سنین بالا بودند، موجب شده بود تا انتخاب نفرات سخت باشد و همین امر باعث بالا رفتن کیفیت بازی ها شده بود. من عضو تیم منتخب صدرجهان با سن پایین بودم که به عنوان تیم منتخب استان در رقابت های دسته دو آموزشگاهی کشوری قهرمان شد.

در دوره ای که رئیس هیات فوتبال استان بودید، چه تحولاتی انجام دادید؟

هیات فوتبال به شیوه سنتی اداره می شد و وظایف تفکیک نشده بود. اعتقاد داشتم در هیات های ورزشی باید وظایف جدا شده باشد و هر کمیته مستقل از سایر کمیته ها زیر نظر رئیس هیات پیش روند. وظایف و مسئولیت افراد در هیات ها تفکیک شد. وظایف داور، مربی و بازیکن مستقل شد و هر کدام زیرنظر کمیته در دوره ها و تیم های مختلف فعالیت می کردند. اعمال دقیق قانون بخصوص در درگیری بازیکنان دو تیم زنجان و قزوین که به جد پیاده شد. برای اولین بار بود که در دوره ریاست بنده در هیات فوتبال استان کلاس داوری درجه یک در زنجان برگزار شد. قبل از آن این دوره در تهران برگزار شده بود.

شما در برهه ای رئیس هیات فوتبال استان زنجان بودید، در این باره توضیح دهید.

بنده در سال۱۳۶۴ رئیس هیات فوتبال استان زنجان بودم که در آن زمان قزوین هم زیرمجموعه استان زنجان بود. در آن دوره زنجان در لیگ کشوری قدس شرکت کرد و نایب قهرمان رقابت ها شد و به لیگ یک قدس(لیگ برتر فعلی) صعود کرد. افتخاری که در تاریخ فوتبال این استان تکرار نشد.

از دنیای داوری فوتبال برایمان بگویید.

داوری بخشی از کار من در دنیای فوتبال بود. کلا قضاوت را دوست داشتم و خیلی در داوری ها دقت و رعایت عدالت سرلوحه کارم بود. شاگرد ممتاز کلاس داوری درجه۳ استاد محمد صالحی بودم. بعدها داوری درجه دو را در کلاس استاد محمود خوشخوان و داوری درجه یک را در کلاس استاد منوچهر نظری کسب کردم. شرایط داوری برای من به گونه ای بود که حتی روزی۳ بازی در یک روز را قضاوت کرده بودم.

شما با چه تعداد بازیکن، همبازی بوده اید.

حدود ۲۵۰ بازیکن مختلف از شهرها و استان های مختلف از زنجان،قزوین،ابهر، تاکستان و غیره همبازی بوده ام و در این مدت از تجربیات مربیان و بازیکنان بزرگ استفاده کرده ام.

بیشتر با کدام بازیکنان در مستطیل سبز بازی کرده اید؟

پرویز بیات،محمود حمزه لویی،فریدون اصفهانیان،مسعود میرلو،مهدی شهبازی، اسماعیل ثقفی و سید داوود ابوالقاسمیان جزوء نفراتی بودند که همبازی بوده ام. البته در کنار بزرگانی چون احمد جعفری،مرتضی شهبازی، مرتضی مترجمی،صدرالدین کلانتری، سعید قوامی،علیرضا امامی، مجتبی شهبازی و علیرضا اسکندریان بودن، خالی از لطف نبود. حیف ام می آید در این مجال یادی از دوستان فوتبالیست های شهید ام مجتبی شهبازی،کاظم تقی پور، محمود بیاتی، اکبر منصوری،سعید اسفاری،ناصر اجاقلو،ابوالفضل خدامرادی،فریدون اخلاق پسند،رسول کلامی فرد و فرهاد بلباسی نداشته باشم.

مهمترین ویژگی شما در دوران بازیکنی چه بود؟

وفادار به باشگاه،جنگنده در زمین بازی،پرنفس،باتکنیک،شوت زن و اخلاق مدار بودم.

چرا باشگاه پرسپولیس زنجان با آن همه افتخارات منحل شد؟

پرسپولیس تیم سابقه داری بود و در نهایت به دلیل قبول مسئولیت های ورزشی آقایان شهبازی،اصفهانیان و بقیه دیگر تب و تاب گذشته را نداشت و تصمیم بر انحلال آن شد.

در طول دوران بازی بهترین گل یا گل هایی را که زدید؟

گلی به تیم های اختیاریه که در آن حسن روشن و مجید نوروزی  زدم یادم نمی رود. حتی گلی که به پاس از وسط زمین زدم ، جزوء گل های به یادماندنی بود.

بعد از انقلاب سمت و سوی ورزش استان چه سیاستی را دنبال می کرد؟

بعد از انقلاب شورای تربیت بدنی استان با حضور سید بیوک موسوی،شهید سهراب اسماعیلی،مجتبی شهبازی، شهید پرویز عطایی و بنده تشکیل شد. سیاست ما در راستای اصلاح امور تربیت بدنی بود و برای تحقق اهداف جلسات مختلفی برگزار می کردیم. در ادامه از آن جمع موسوی، مدیر کل تربیت بدنی  استان شد. در آن برهه این افراد در پیشبرد اهداف توسعه ای ورزش استان تاثیرگذار بودند. البته مدت عمر این شورا چندان دوام نداشت و بیشتر افراد به مقام شهادت نایل شدند و این شورا عملا راه به جایی نبرد.

شما چه تعریفی از پیشکسوت در ورزش دارید؟

اعتقاد دارم، باید تعریف مشخصی از پیشکسوت ورزشی در رشته های مختلف به ویژه فوتبال روشن شود. فردی که حتی یک بازی در تیم شهر انجام نداده و سابقه روشنی از فوتبال او نداریم، چطور می تواند، در تعریف پیشکسوت جای بگیرد؟. پیشکسوت حداقل باید مقام کسب کرده باشد و در این رشته حرفی برای گفتن داشته باشد.

جذاب ترین خاطرات دوران فوتبالی خودتان را بیان کنید.

یک روز سرد زمستان که در زمین خالی پشت محله خان ناظم بازی می کردیم، بعد از اتمام بازی یادم رفته بود کت ام را بردارم. فردای آن روز با سختی و مشقت زیاد کت را از بین زمین پوشیده از برف شناسایی کردیم. کت فریز شده بود و آن را با خود به دبیرستان شریعتی بردم. یک زنگ تمام گذشت تا یخ کت آب شود تا اینکه در زنگ سوم کت را پوشیدم. آب از کت جاری بود و بچه ها مشغول خنده بودند. قرار بود، مراسم عقد ام در نیمه شعبان برگزار می شود. بعد از ظهر آن روز ما  با تیم تاکستان بازی داشتیم و من باید در ترکیب تیم بازی می کردم. به همین خاطر مراسم عقد ام را طرف صبح برگزار کردیم.آن روزها خبری از کفش استوک دار نبود و از سایر بچه ها برای بازی قرض می گرفتیم. ما بیشتر کفش پوما می پوسیدیم. خودمان کرایه ماشین می دادیم و خودمان هم پیراهن می خریدیم.