بهروز میرزایی شیرمرد،مدیر روابط عمومی صندوق حمایت از صنایع پیشرفته کشور-اقتصاد ایران امروز دشوار ترین روزهای خود را تجربه می کند، مشکلات حوزه سیاست خارجی به ویژه مقاومت در برابر آمریکا و متحدان آن در چهار دهه گذشته منجر به اعمال تحریم های گسترده اقتصادی از سوی دشمنان نظام جمهوری اسلامی شده و مشکلات فراوانی را در حوزه های مختلف به وجود آورده است که آثار شوم آن را می توان در جای جای اقتصاد کشور به وضوح مشاهده کرد.
هرچند که معادلات امروز جهان در دنیای سیاست رقم می خورد و نمی توان تاثیر سیاست در اقتصاد را آن هم در دوره ای که دلیل اصلی بحران اقتصادی کنونی با سیاست پیوند خورده است، منکر شد، اما فارغ از هر گونه نگاه سیاسی می توان یکی از دلایل عدم تاب آوری اقتصاد در مواجه با بحران کنونی، تک محصولی بودن اقتصاد ایران دانست.
کشف و استخراج نفت در سرزمین ایران سرآغاز وابستگی اقتصاد کشوربه این محصول و دستمایه اتفاقات فراوان در حوزه های مختلف تاریخ معاصر ایران بود، سود سرشار حاصل از فروش نفت موجب شد تا حکومت ها دلخوش به این ثروت خدادادی عمده توجه خود را به این محصول معطوف نموده و با برنامه ریزی اداره کشور با تکیه بر درآمدهای حاصل از فروش نفت از شکوفا کردن سایر ظرفیت های بالقوه غافل شوند. اما دیری نگذشت که مشکلات و حواشی ناشی از تکیه اقتصاد به نفت چه در دوران پهلوی و چه در نظام جمهوری اسلامی مسئولان را به فکر واداشت تا چاره ای بیندیشند اما متاسفانه این وابستگی به حدی عمیق و ریشه دار بود که هیچ از اقدامات صورت گرفته در پنجاه سال اخیر نتوانست از شدت آن بکاهد تا نفت همچنان یکه تاز بلامنازع عرصه اقتصاد ایران بماند.
با این حال می توان گفت تحریم های اخیر صنعت نفت ایران و کاهش فروش این محصول هر چند که اقتصاد ایران را با چالش های جدی مواجه کرده است اما توفیقی اجباریست تا آنچه را که مسئولان و دلسوزان اقتصاد کشور سالها در پی آن بودند بتوانند به آن جامه عمل پوشانده و سایر ظرفیت ها و پتانسیل های بالقوه کشور را به فعل تبدیل کنند و یکی از این ظرفیت های بزرگ اقتصاد دانش بنیان می باشد .
خوشبختانه کشور ایران به لحاظ دارا بودن مراکز علمی، دانش فنی و نیروی انسانی نخبه یکی از کشورهای غنی در دنیا محسوب می گردد و روند پیشرفت علمی کشور در چند دهه اخیر روندی به رشد بوده است و علیرغم مشکلات و کاستی های پیش روی جامعه دانشگاهی و نخبگان، قطار علمی کشور بر روی ریل توسعه به حرکت خود ادامه داده و در عرصه های مختلف افتخار آفرینی کرده است که برای نمونه می توان به ظهور مراکزی از قبیل پارک های علمی و فناوری و صدها شرکت دانش بنیان در کشور که بسیاری از آنان توانستند کشور را در تولید محصولات مختلف از واردات بی نیاز و علاوه بر خودکفایی داخلی قدم بازارهای خارجی بگذارند، اشاره کرد
از طرفی توجه مجموعه حاکمیت به این موضوع به ویژه علاقمندی رهبر انقلاب به این حوزه و تاکیدات مکرر ایشان در این زمینه مخصوصا در بیانه گام دوم انقلاب مبنی بر پیشرانی صنایع دانش بنیان در کشور و همچنین شکل گیری و فعالیت ارگان ها و دستگاه هایی از قبیل معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری،صندوق نوآوری و شکوفایی، صندوق حمایت از صنایع پیشرفته وزارت صمت و دهها ارگان و نهاد ریز و درشت در این حوزه مایه دلگرمی فعالان این عرصه شده است و آنچه که لازم و ضروری می باشد تبیین این مسئله در چارچوب سیاست های کلی نظام توسط رهبری، پایش و شناسایی خلاء ها و موانع قانونی و تصویب قوانین لازم و موظف نمودن و قوه مجریه و نهادهای پایین دستی به اهتمام جدی در اجرای احکام و قوانین و حمایت جدی و عملی و کمک به توسعه صنایع فناور و هایتک در کشور می باشد .
بنظر می رسد با توجه به موارد فوق الذکر امروز بر خلاف دهه های گذشته عبور از اقتصاد تک محصولی نفتی به سوی اقتصاد غیرنفتی چند محصولی دیگررویایی دست نیافتنی نیست بلکه هدفی قابل تحقق می باشد که رسیدن به آن اهتمام جدی همه ارکان حاکمیت علی الخصوص در بخش حکمرانی اقتصادی کشور را می طلبد و اقتصاد ایران باید از تهدید و تحدید تحریم ها فرصتی برای قدم گذاشتن این مسیر بگذارد ، هرچند اگر هزینه آن امروز گزاف به نظر برسد.