به گزارش «پایگاه خبری- تحلیلی پیام ملت»، ایران با وجود پتانسیل بالای بخش کشاورزی و مزیت اقلیمی می‌‌تواند با توسعه صادرات کالا‌های مزیت‌دار درآمد قابل توجهی را نصیب کشور کند، تا از فشار بر منابع نفتی بکاهد. خوشبختانه کشورمان دارای هر چهار اقلیم است و یکی از استثنایی‌ترین کشور‌های دنیاست و بنابراین با تکیه بر بخش کشاورزی و صادرات محصولات کشاورزی می‌تواند اندکی از دغدغه‌‌های دلار‌های نفتی را کم کند.

صادرات محصولات کشاورزی می‌‌تواند با ورود ارز به کشور درآمد کشاورزان را نیز بالاتر ببرد و اندکی از مشکلات پیش رویشان را کم‌تر کند و این مسیر نیز تنها نیازمند تصمیمات  مناسب، حمایت همه جانبه از تولید کننده و سرمایه‌گذار است اما برخی اوقات تصمیمات یک شبه، صادر‌کنندگان محصولات کشاورزی را با مشکلاتی مواجه می‌‌کند که آنان را از ادامه صادرات باز می‌دارد.

با توجه به اینکه محصولات کشاورزی فسادپذیرند و ریسک انجام صادرات نیز بالاست صادرکنندگان عقب‌نشینی را به جای پیشروی در این امر ترجیح می‌‌دهند در حالی که در شرایط فعلی تحریم، ارز آوری برای کشور اهمیت بالایی دارد.

با اینکه صادرات از اولویت‌های مهم و اصلی در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و حمایت از کالای ایرانی است و به عنوان یکی از عوامل و نیروی محرکه اقتصادی به شمار می‌رود اما این موضوع در استان زنجان چندان مورد توجه نیست. با اینکه سالانه قریب به سه میلیون تن محصول کشاورزی در این استان تولید می‌شود اما از مقدار مذکور تنها ۶۰ هزار تن از انواع محصولات صادر می‌شود، یعنی قسمت اعظم محصولات بدون اینکه مورد فرآوری قرار گیرند و یا بسته‌بندی شوند به استان‌‌های همجوار ارسال شده یا در استان به صورت تازه‌خوری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

این در حالی است که اگر برنامه‌ریزی‌های لازم برای فرآوری و بسته‌بندی این محصولات انجام شود حجم بالایی از آن‌ها با داشتن ظرفیت برای صادرات می‌تواند به خارج از مرز‌ها ارسال شود و برای استان و کشور ارزآوری داشته باشد به دلیل این‌که عمده محصولات کشاورزی استان از قبیل زیتون، انگور، حبوبات، گوجه‌فرنگی و سیر قابل فرآوری است که اگر این امر آن طور که باید انجام شود می‌تواند انقلابی عظیم برای کشت و کشاورزی در پی داشته باشد.

اما متاسفانه تعداد واحد‌های فرآوری و بسته‌بندی که بتواند محصولات کشاورزی را آماده برای صادرات کند در استان بسیار محدود است، با این که قسمت اعظم اشتغال به میزان ۳۷ درصد در استان زنجان در بخش کشاورزی است ولی نبود صنایع تبدیلی از یک سو، نبود پایانه صادرات از سوی دیگر باعث شده تا محصولات تولیدی استان بیش از آنکه صادر شود به صورت ضایعات از دسترس خارج شود و تنها رنج و زحمت تولید است که بر کشاورز باقی می‌ماند.

اما پایانه صادرات استان زنجان با این که سال‌هاست در زمینی به مساحت ۲۰ هکتار  کلنگ‌زنی شده و فاز نخست آن در سال ۹۵ مورد بهره‌برداری قرار گرفته است اما از همان سال متوقف شده است و این استان و استان‌های شمالغرب را از داشتن پایانه صادرات و این ظرفیت عظیم محروم کرده است در حالی که اگر پروژه در همان سال‌های ابتدایی به اتمام می‌رسید می‌توانست در پیشرفت  کشاورزی در منطقه تاثیر بسزایی داشته باشد.

از سوی دیگر به دلیل اینکه پایانه صادرات استان زنجان به عنوان بزرگترین پایانه در شمالغرب کشور مطرح است می‌توانست حتی تاثیر بسیار مثبتی بر کشاورزی در استان‌های همسایه نیز داشته باشد اما مانع‌تراشی مسئولان مانع از تکمیل طرح مذکور شده و عملاً استان زنجان و استان‌های شمال غرب کشور را از داشتن چنین ظرفیت بالقوه محروم کرده است.

در این زمینه جواد تاراسی رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان در گفت‌وگو با پیام ملّت اظهار داشت: اقداماتی که برای احداث پایانه صادرات محصولات کشاورزی باید توسط جهاد کشاورزی انجام می‌گرفت به سرعت پیش رفت اما نبود متولی باعث شد تا ادامه کار با معضلاتی رو به رو شود.

وی با بیان اینکه نمایندگان مجلس، مسئولان جهاد کشاورزی و اتاق بازرگانی سعی دارند تا مشکلات پایانه صادرات محصولات کشاورزی در استان را مرتفع کنند گفت: اگر این پایانه صادراتی فعالیت خود را آغاز کند تحول چشمگیری در خرید، بازاررسانی، صادرات و ارزش افزوده برای استان خواهد داشت.

علاوه بر این علی یگانه‌فرد، رئیس اتاق بازرگانی استان زنجان نیز اظهار داشت: عمده مشکلی که در مسیر برداشت و بازرسانی محصولات کشاورری در استان زنجان ایجاد می‌شود به دلیل نبود پایانه‌های صادراتی است چرا که اگر این مکان وجود داشت محصولات به شکل عمده از کشاورز خریداری، سورت، بسته‌بندی و در نهایت آماده برای صادرات به ارزش افزوده بالا می‌شد.

وی با ابراز تاسف از اینکه در زمینه میزان مصرف سم و کود در محصولات کشاورزی نظارت پایین است، گفت: متاسفانه چندین بار این اتفاق افتاده که محصولی بدون اندازه‌گیری باقی‌مانده سم و کود برای صادرات بارگیری شده اما کشور مقصد بعد از آزمایش از دریافت بار خود‌داری کرده است.

رئیس اتاق بازرگانی استان زنجان با اشاره به اینکه باید پایانه صادراتی با تمام امکانات و تجهیزات در استان وجود داشته و فعالیت کند گفت: یکی از این ضروریات وجود آزمایشگاه باقی‌مانده سم و کود در محصولات کشاورزی است که تاکنون استان محروم از این امکانات بوده است و این خود ضربه به بخش تولید و کشاورز بوده است.

وی عنوان کرد: در سال جاری سه خریدار عمده محصول سیر با کیفیت یکسان، بسیار تمایل برای خرید این محصول داشتند اما عملاً امکان تامین نیاز سیر این خریداران از استان فراهم نشد چرا که تولیدات در سطح مزارع جزئی و با کیفیت‌های متفاوتی بود در حالی که اگر پایانه صادراتی در استان وجود داشت محصولات مختلف خریداری و با کیفیت‌های متفاوت سورت و قابل عرضه به خریداران بود که متاسفانه با نبود چنین مکانی مشتری را در استان از دست دادیم.

یگانه‌فرد گفت: راهکار اتاق بازرگانی برای برون رفت از معضلاتی که در مسیر بازاررسانی محصولات کشاورزی ایجاد می‌شود این است که  مطالعاتی برای یافتن بازار‌های صادراتی داشته و از بین ۷۰ کشور در حدود ۱۱ کشور هدف صادراتی برای محصولات مختلف اعم از سیر، کشمش، زیتون و سایر محصولات انتخاب شده است.

رئیس اتاق بازرگانی استان زنجان با تاکید بر اینکه یکی از مهم‌ترین هدف‌گذاری‌ها تشکیل هلدینگ کشاورزی در استان است، تشریح کرد: اگر بتوانیم حتی یک شرکت هلدینگ در کشور تاسیس کنیم قریب به ۶۰ درصد مسائل پیرامون مشکلات بازاررسانی محصولات کشاورزی استان حل خواهد شد.

همین طور پیش از این نیز مهدی رنگرونا، رئیس کمیسیون تجارت و روابط خارجی اتاق بازرگانی استان زنجان درباره راه اندازی بازار عرضه منطقه‌ای محصولات کشاورزی استان اظهار داشت:با راه اندازی این بازار ارائه مستقیم محصولات کشاورزی از طرف کشاورز به تجار یا کسانی‌که در کار فروش عمده محصولات کشاورزی هستند به راحتی انجام می‌شود.

رئیس کمیسیون تجارت و روابط خارجی اتاق بازرگانی استان زنجان، افزود: یکی از مسائل و مشکلات حوزه کشاورزی بحث دلال بازی است که دلالان محصولات کشاورزی را از کشاورز با قیمت پایین خریداری کرده و با قیمت بالاتر از در بازار عرضه می‌کنند.

رنگرونا افزود: در این شرایط هم کشاورزی نمی‌تواند محصولات خود را به قیمت مناسب در بازار بفروشد و هم مصرف کننده محصول را با قیمت غیرواقعی خریداری می‌کند.

وی گفت: در استان زنجان زیرساخت های لازم وجود دارد و محلی بنام پایانه صادراتی نیز ایجاد شده است و مجوز‌های لازم برای فعالیت این پایانه نیز اخذ شده است. در این پایانه قسمتی از محل در اختیار تولیدکنندگان که همان کشاورزان هستند قرار داده می‌شود و صادرکنندگان و عرضه کنندگان میوه نیز می‌توانند محصولات کشاورزی را به صورت مستقیم از خود کشاورزان خریداری کنند.

وی با تاکید براینکه در این اقدام عرضه و تقاضا به صورت مستقیم اتفاق می‌افتد عنوان کرد: قیمت‌ها به صورت کارشناسی شده تعیین میشود و نظارت برقیمت‌ها نیز به راحتی اتفاق می‌افتد و به نوعی در این شرایط وضعیت نابسامان بازار میوه بهبود می‌یابد.

رئیس کمیسیون تجارت و روابط خارجی اتاق بازرگانی استان زنجان با بیان اینکه در این شرایط آزمایش کنترل کیفی محصولات نیز اتفاق می‌افتد ابراز کرد: در پایانه صادراتی محلی برای بسته بندی محصولات به منظور صادرات و محلی نیز برای نگهداری کالاهای کشاورزی در نظر گرفته شده است.

وی با بیان اینکه سردخانه‌ای هم برای تجار به منظور نگهداری محصولات خود در نظر گرفته شده است خاطر نشان کرد: قرار است در ابتدای فصل برداشت پاییزه محصولات استانی این پایانه فعالیت خود را آغاز کند.

رنگرونا با اشاره به اینکه بازار محصولات گوجه فرنگی نیز می‌تواند در این پایانه ساماندهی شود ادامه داد: عنوانی که برای محل پایانه در نظر گرفته شده بورس کالای کشاورزی محلی برای عرضه مستقیم کالاهای کشاورزی است.اما در این روز‌ها که کلنگ افتتاح‌ها محکم بر زمین زده میشود و روبان افتتاح‌ها بریده می‌شود انگار این پروژه نیز جانی به خود گرفته و سردخانه این پایانه صادراتی محصولات کشاورزی زنجان نیز همزمان با ایام الله دهه فجر به افتتاح رسیده است.

در این راستا عبدالله جعفری، معاون توسعه بازرگانی و صنایع کشاورزی سازمان جهادکشاورزی استان زنجان در گفت‌وگو با پیام ملّت اظهار داشت: مجموعه مرکز پشتیبانی میادین میوه و تره بارو پایانه صادراتی بعنوان یکی پروژه های محوری بخش کشاورزی ست که از چند سال قبل عملیات اجرایی آن شروع شده و پروژه ای که افتتاح شد سردخانه ۴۵۰۰ تنی بالای صفر، بعنوان بخشی از اجزای این پایانه می باشد.

وی افزود: مرکز پشتیبانی میادین میوه و تره بار و پایانه صادراتی بعنوان یکی از زیر ساخت‌های اساسی بخش کشاورزی ست که مورد مطالبه بخش خصوص و بخش دولتی بوده و در این زنجیره بناست که کل فرایند پس از تولید اعم از عمده فروشی، عرضه مستقیم، حراج فصلی، فراوری و تبدیل میوه ها، نگهداری و ذخیره سازی میوه ها، ترانزیت، آزمایش ، استاندارد سازی، حمل و نقل و خدمات رفاهی مرتبط با محصولات کشاورزی مدیریت بشود و حسن بزرگ این مجموعه اینست که اغلب حلقه های پس از مزرعه در این پروژه دیده شده و کشاورز میتواند با کمترین دغدغه محصول خودش را به میدان عمده فروشی و یا مرکز حراج فصلی، حتی بطور مستقیم ارایه داده و یا در بخشی از میدان که تدارک دیده شده، بتواند بطور موقت اقدام به عرضه مستقیم محصول بکند و میادرین میوه و تره بار هم بعنوان بخش تامین کننده میوه و تره بار استان علاوه بر عرضه محصولات کشاورزی تولیدی داخل استان، نسبت به تامین میوه وتره بار که در کل کشور تولید و توزیع می شود نیز اقدام کند.

جعفری تصریح کرد: ضایعات حاصل از این میادین، بعنوان میوه درجه دو در قالب فراوری و با تولید میوه خشک می تواند بعنوان عامل افزایش ارزش افزوده، مخصوصا در محصولات کشاورزی نقش آفرین باشد.

وی خاطر نشان کرد: صادرکنندگان در فضاهایی که پیش بینی شده می توانند مستقر شده و با فراغ بال از طریق میادین عمده فروشی و یا مراکز حراج فصلی محصولات مورد نظر خودشان را با مشاهده و مقایسه و بررسی تامین کنند و احیانا از طریق همین مرکز به مبادی تولید لینک بشوند و موضوع کشاورزی قراردادی یا کشت سفارشی را هم در دستور کار خود قرار دهند. ضمنا در این مجموعه علاوه بر معامله بصورت تجاری، میتوان کار آزمایشگاهی، قرنطینه و حمل ونقل و ترانزیت میوه هم انجام شود که با توجه به اینکه گمرک زنجان هم در نزدیکی این مجموعه قرار دارد میتوان با تفاهم و هماهنگی با گمرک، محصولات با کمترین معطلی به بازارهای هدف صادر شود.

معاون توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان ابراز امیدواری کرد با تکمیل سایر اجزای باقیمانده این مرکز، شاهد اتفاقات بسیار خوب و مثبتی در بخش کشاورزی باشیم. چرا که یکی از خلاهای بزرگ استان در بخش کشاورزی وجود چنین مراکزی بود که تمام زنجیره های پس از مزرعه را بتواند در یک مجموعه یکسان و واحد مدیریت کرده وباعث رونق بیش از پیش بخش کشاورزی به واسطه رونق بازار محصولات کشاورزی، تجارت داخلی و تجارت بین الملل گردد.