پیام ملّت؛ اسدالله قربان زاده –  گاه تصویری از طبیعت را در جلو دیدگانت می گشاید و گاه حکایتی لبریز از احساس در دل تاریخ را. گاه شکوه غزل حافظ را در اندرون ذهن به تکاپو وامی دارد و گاه رمز و راز زندگی از دل شعر خیام پیش رویت جلوه گری می کند.

این ها ذات هنر اصل و ریشه دار مینیاتور ایرانی است. هنری که برگی از تاریخ ایران زمین است. گویی این هنر فاخر ایرانی دنیایی از شور و شیدایی است. هنری که تو را به اعماق تاریخ و ادبیات سوق می دهد. باید اهل دل باشی تا سر از مینیاتور دربیاری.

وقتی پای صحبت «نیکی تا شقاقی» می نشینی، بهتر از هر کس دیگری از این دنیای پررمز و راز سخن می گوید.

او در گوشه ای از شهر زنجان برای خود بساط هنر مینیاتور را پهن کرده است و خودش را وامدار این هنر می داند. دوست دارد، روزی مردم بیشتر از مینیاتور بدانند و در این راه قدم های اول را خوب برداشته است.

نیکی تا هنوز ۲۴ سال سن دارد و دوست دارد با خلق آثار ناب از تاریخ کهن ایران زمین، این هنر را به جهانیان معرفی کند. این شماره به سراغ او رفته ایم تا از خودش و مینیاتور برایمان بگوید:

چطور شد وارد عرصه هنر مینیاتور شدید؟

آغاز فعالیت هنری بنده از سن٨ سالگی بود و تا سن ١٨ سالگی سبک های مختلف هنری رو شناخته ولی متاسفانه هیچ سبکی نمی توانست من را از لحاظ روحی ارضاء کند. به صورت کاملا تصادفی از طریق یکی از دوستان با استاد بزرگوارم آقای رضا اصل نجفی آشنا شدم و ایشان با توصیف کارهای نگارگری شان بنده را  جذب این سبک کردن و چیزی که سال ها در پی اش بودم را توانستم توسط این استاد پیدا کنم.

مشوقان شما چه کسانی بودند؟

بیشتر خانواده و دوستان من را برای ادامه فعالیت در این رشته هنری تشویق می کردند. البته حس کنجکاوی و علاقمند شدن به این هنر نیز من را برای ادامه مسیر ایجاد انگیزه می کرد.

 آثار کدام یک از هنرمندان این عرصه شما را به ادامه این مسیر تشویق کرد؟

علاقه خاصی به کارهای استاد فرشچیان داشتم، اما متاسفانه هیچ اطلاعاتی درباره این سبک نداشتم.

این هنر را برای مخاطبان چطور معرفی می کنید.

بنده علاقمند به هنری بودم و هستم که بتواند در عین زیبایی دارای مفاهیم باشد. گر چه در هنر مبحث زیبایی و حس زیبایی شناسی دارای ابعاد فراوانی است، اما در فلسفه هنری بنده، زیبایی یعنی داشتن آرامش. آرامش ایجاد شده در نگاه مخاطب و عدم تشویش روحی و روانی آن در لحظه ای که به اثر هنری نظاره می کنند.

همچنین در نگاه بنده مفهوم، عنصری است که در طول تاریخ گاهی هنرمندان زیبایی را برای پرداختن به موضوع و محتوای اثر هنریشان فدا کردند و گاهی بالعکس آن. اما هنر نگارگری ایران در عین زیبایی دارای مفاهیم اساسی بشری است.

 چند مورد از آثار هنری تان را برای مخاطبان معرفی کنید.
«رهایی»، «در حریم وصال»، «نگاه»، «الهام»، «همدم» و «آرش کمانگیر» تنها بعضی از کارهای بنده است که توانسته ام به تصویر بکشم.

 چرا مینیاتور چندان معرفی نشده است؟

یکی از مهمترین عوامل در نبود آگاهی کافی مردم نسبت به این هنر است. نبود حمایت کافی سازمان های متولی هنر در کشور از دیگر دلایلی است که موجب شده این هنر نزد مردم چندان شناخته شده نباشد. همچنین نمی توان ضعف درسیستم آموزشی کشور را در ایجاد آگاهی و علاقه در دانش آموزان نسبت به هنر نادیده گرفت.

 طرفداران و دوستداران این هنر فاخر چه ویژگی هایی دارند؟

اعتقاد دارم، افراد از جنس هنر بهتر می توانند، هنر مینیاتور را بهتر درک کنند. هر کس در ذات خود نگاه هنری خاصی دارد و به نظرم این هنر با سرشت آدمی درآمیخته است.

 بیشتر کدام موضوعات در مینیاتور برای به تصویر کشیدن مطرح است؟

نگارگری پتانسیل به تصویر کشیدن تمام موضوعات را دارد، اما نظر شخصی بنده این است که شما وقتی یک ظرف زیبا و گران قیمت دارید باید غذایی هم در خور همان ظرف سرو کنید، کما اینکه شاعران بزرگ از جمله مولانا و حافظ خیام و بقیه راجع به موضوعات اساسی بشر در تمام دوران های حیات بشری در این کره خاکی در غالب شعرهای فاخر ایرانی صحبت کرده اند، غالبِ تصویری ِفاخرتر و در خورتر از سبکِ نگارگری ایرانی در حال حاضر در این دنیای بزرگ هنرهای تجسمی نشناخته ام.

 تا چه حد ذائقه مشتری برای شما اهمیت دارد؟

یکی از کارکردهای هنر تامین نیازهای روحی هنرمند و مخاطب است. بنابراین با اجرای این هنر علاوه بر اینکه نیازهای روحی و شخصی خود را برطرف می کنیم، سعی بر این است که نیازهای روحی و شخصی خود را نیز مرتفع سازیم. اگر راه حلی برای برطرف کردن این نیازها و خواهش های روحی داشته باشم با این هنر در اختیار مخاطب ام قرار می دهم و اگر نتوانم خواهش های روحی ام را برطرف کنم، حداقل با نشان دادن آن ها حس همدردی را با مخاطب ام قسمت می کنم.

 به این هنر به دید بازاری نگاه کرده اید؟

متاسفانه این گمان در جامعه ایران وجود دارد که اگر مباحث هنری درگیر با مسايل اقتصادی گردد از ارزش هنری ان ها کاسته می شود، ولی بنده اعتقاد دارم با در نظر گرفتن واقعیت های دنیای امروز می توان از هنر مینیاتور به عنوان یک کالای فاخر تولید ارزش اقتصادی کرد.

 چرا تاکنون نمایشگاه برای معرفی آثارتان برگزار نکرده اید؟

نبود وجود گالری های مناسب تا نبود همکاری بخش های مربوطه مختلف برای حمایت از هنرمندان موجب شده تا چندان برای برپایی نمایشگاه رغبت نشان ندهم.

 در طول روز چند ساعت مینیاتور کار می کنید؟

زمان بندی دقیقی وجود ندارد. چون کاملا به روحیه ی بنده بستگی دارد، اما به طور متوسط ۸ ساعت وقت روزانه خود را با این هنر سپری می کنم.

 تاکنون چه تعداد اثر هنری خلق کرده اید؟

۴۰ اثر در سبک های مختلف کار کرده ام. البته این را هم بگویم که تعداد اثر به كيفيت بستگی دارد. تعداد اثر هنری به مواردی از جمله حسی و تجربه هنرمند از لحاظ تکنیکی و موضوعی به کار رفته نیز بستگی دارد. برخی از کارهای بنده شاید ۵ سال تجربه شخصی خودم و حسی که از آن موضوع خاص گرفته ام، مربوط شود. البته در این راه به اندازه کار و میزان جزییات اثر نیز بستگی دارد. تعداد اثر نشان دهنده مهارت هنرمند نیست و اعتقاد دارم، هنرمند چون با تمام وجود اثری را خلق می کند، تعدد آثار زیاد مهم نیست.

 شما برای تامین وسایل کار همچون رنگ، قلمو و مقوا با مشکل مواجه هستید؟

متاسفانه مشکلات بسیار زیادی وجود دارد، مخصوصا با وجود تحریم های اقتصادی بسیار و شاید همه وسایل کار ضروری ما وجود ندارد و هیچ جایگزینی هم برایشان نیست.

 چه تعداد مینیاتوریست در زنجان فعالیت می کنند؟

اطلاع چندانی ندارم، اما تا جایی که با مینیاتوریست ها ارتباط دارم، تعداد انگشت شمار در حد ۵ نفر در این هنر مشغول کار هستند.

 شما برای خلق اثری بیشتر درگیر سبک خاصی هستید یا اینکه حس خود را وارد کار می کنید؟

دوست دارم، جواب این سوال را با جمله ای  از حضرت مولانا بگویم: «گر به مظروفش نظر داری شهی/ور به ظرفش بنگری تو گم رهی/ لفظ را ماننده ی این جسم دان/معنیش را در درون مانند جان».

 مشتریان آثار شما بیشتر از کدام طیف جامعه هستند؟

محدود به قشر و طیف خاصی نیست. هنر دریای بی پایانی است که هر کس جرعه ای از آن بنوشد، سیراب نمی شود. تقریبا از تمام قشر و طیف ها هستند. بر این باورم که هنر را نمی شود، محدود به طبقه خاصی کرد، برخی مواقع از طیف پایین دست جامعه نیز هنرمندان بزرگی ظهور پیدا کرده اند که در تاریخ این مرز و بوم شهره آفاق بوده اند.

 درباره تاریخ این هنر در ایران و زنجان اطلاعاتی دارید؟

از تاریخ این هنر در زنجان اطلاعات چندانی ندارم،اما سیر تاریخی مینیاتور ایرانی به گذشته ها ی دور پیش از ظهور اسلام می رسد.

 اهل ورزش هستید؟

بله!. ورزش خاصی را به طور حرفه ای دنبال نکردم، اما علاقه زیادی به اسب سواری و دویدن دارم.

اگر مینیاتوریست نمی شدید، دوست داشتید چه هنری را دنبال کنید؟

به نظرم نقاشی مادرِ هنرهای تصویری هستش و می توانم به جرات بگويم که اگر كسي قدرت طراحي بالايي داشته باشد در تمام هنرهاي تجسمي موفق خواهد بود، اما بنده به طراحي لباس، عكاسي، انيميشن، داستان نويسي و غیره علاقه مند هستم.

جدا از کار هنری، اوقات خود را چگونه سپری می کنید؟

علاقه ي بسيار زيادي به طبيعت و حيوانات دارم و معمولا اوقات فراغت ام با اين دو مورد پر مي شود.
حرف آخر؟

دنیا هنر رنگارنگ است و فقیر و غنی نمی شناسد. علاقه و حس هنری پیش شرط رسیدن به کمال است. باید شوق رسیدن به وصال را داشته باشی تا به هدف غایی برسی. پس باید تلاش کرد و اراده و انگیزه داشت. شکست ها مقدمه پیروزی است.

۱۱۰/ق