پیام ملّت – در مورد این ‌که گفته می ‌شود ممنوعیت بیش از سه دوره متوالی نمایندگی خلاف قانون اساسی است، باید بگویم که خیر؛ زمانی مجلس تصویب کرد هر کس که می‌خواهد نماینده شود باید حداقل فوق‌لیسانی داشته باشد. این مصوبه مصداق بارز ایجاد محدودیت بود.

با این مصوبه خیلی از افراد با صلاحیتی بودند که لیسانس داشتند اما نتوانستند نماینده مجلس شوند بنابراین، مجلس می‌تواند در این زمینه مصوباتی داشته باشد و خلاف قانون اساسی هم نیست. اگر قرار بود این گونه تلقی شود باید همان موقع که شرط مدرک تحصیلی مطرح شد، این استدلال را می‌گفتند. البته باید نگاه دیگری به موضوع داشت و آن را به ارزیابی نشست.

نکته دیگر آنکه درست است مجلس یکسری افراد توانمند را از دست می‌دهد اما در عین حال تداوم در نمایندگی مجلس یک سری مضاری را با خود به همراه دارد و آن آفاتی است که متوجه نمایندگان می شود. برخی نمایندگان وارد داد و ستدهایی می شوند؛ الان نمایندگان به این نتیجه رسیده‌اند که این طرح می‌تواند از جهاتی آفاتی که متوجه نمایندگان می‌شود را حل کند و در نقطه‌ای به آن پایان دهد. البته این به آن معنا نیست که عده‌ای که می‌آیند، الزاما از آن‌ آفات مصون باشند.

به هرحال این بحثی است که برای دفع آفات نمایندگان به ‌ذهن برخی رسیده است. این قدرت بعضا در مسیر منافع شخصی قرار گرفته و مصالح عمومی را در خطر می‌اندازد. به نظر من در کنار این مطلب که از برخی عناصر با سابقه محروم می شویم، از آدم های آلوده به آفت هم دور می‌شویم و آن‌ها دیگر امکان ضربه زدن به مصالح ملی را نخواهند داشت.

درست است که مجلس قدرت اجرایی ندارد اما دو قدرت دیگر دارد. عناصر دارای قدرت اجرایی تلاش می‌کنند از قدرت نظارتی و قانون‌گذاری نمایندگان استفاده کنند. نمایندگان مجلس همواره از طریق نیروهای اجرایی وهمچنین کانون‌های قدرت در معرض سقوط قرار دارند. کانون قدرت فقط قوه مجریه نیست. بعضی کانون‌های اقتصادی و سیاسی ممکن است نمایندگان مجلس را در این وادی سوق دهند که از جایگاه نظارتی و قانون‌گذاری‌شان در جهت اهداف خواص استفاده کنند و در ازایش امکانات مالی دریافت می کنند. این استدلال درست نیست که چون نمایندگان مجلس جایگاه نظارتی دارند، اشکالی ندارد که مادام‌العمر در این جایگاه قرار بگیرند.

در واقع آن‌ها باعث داد و ستدهایی شدند که بسیار مخرب است. حتی تذکرات مکرر رهبری مبنی بر این‌که مجلس به خودش بیاید و جلوی لغزش نمایندگان را بگیرد، تا این لحظه نتوانسته مثمر ثمر واقع شود. حساسیت رهبری بارها به صورت علنی خطاب به هیئت رئیسه و نمایندگان مطرح شده که تا حالا نتوانسته‌اند ساختاری ایجاد کنند که با تمهیداتی بتوان جلوی این نوع لغزش‌ها را بگیرد.

* عباس سلیمی نمین – تحلیل‌گر مسائل سیاسی