به گزارش «پایگاه خبری- تحلیلی پیام ملّت» در روزگاران قدیم زنان روستایی بر روی آتش نان می پختند. نانی که عطر خوش و تازه اش در کوچه پس کوچه های روستاهای این دیار به مشام مسافران رهگذر می رسید؛ اما هم اکنون دیگر از بوی نان محلی در خانه ها هم خبری نیست.

مردم برای گذراندن زندگی خود رنج فراوانی می کشیدند و ماه ها با زحمت خوشه گندمی یا جو به دست می آوردند تا بتوانند تکه نانی برای زن و فرزندان خود تهیه کنند و آرد غنیمت بود!

در آن ایام مادر اندک آردی که در گونی بود در ظرفی می ریخت و آن را خیس می کرد و برای پختن نان خمیر را آماده می کرد . صدای مادر سحر خیز داخل خانه گلی به گوش بچه ها می رسید. درهوای سرد مکان پختن نان داخل خانه بود و هیزم آتش می زد و این همان چیزی بود که بچه ها می خواستند.همه دور آتش جمع می شدند تا گرم شوند.

بچه ها منتظر اولین نان آن روز بودند که آرام آرام کار پختن نان آغاز می شد و شیرین ترین و خوش طعام ترین غذای دنیا همان نان خشکی بود که مادر در ظرف می گذاشت و بچه ها شروع به خوردن می کردند با همان صمیمیتی که بین سفره های خالی خانواده ها بود.

بوی خوش نان محلی در کوچه پس کوچه های آبادی هوش از سر آدم می ربود، پخت نان در هر خانه یکی از ضروریات زندگی بود که در گوشه ای از حیاط  و یا انباری که به (تندیر اوی) هم معروف بود انجام می شد.

اما در سال های اخیر تعداد بسیار محدودی در روستاهای شهرستان زنجان پخت نان محلی را انجام می دهند و این سنت دیرینه در دست فراموشی است.

نان محلی یا همان نان تنوری از جمله نان هایی است که در این دیار هنوز هم طرفداران بسیاری دارد و با وجود نان های صنعتی گوناگون مردمان این شهرستان همچنان خوشمزه ترین و بهترین نان را نان تنوری می دانند.

نکته تاسف بار این است که بوی نان محلی در بسیاری از روستاهای شهرستان زنجان دیگر به مشام نمی رسد و آثاری از تنور در خانه های قدیمی روستایی وجود ندارد تا خاطرات شیرین پخت نان را در دل خود حفظ کند و به آیندگان منتقل کند.

در حال حاضر باتوجه به زندگی شهرنشینی این سنت دیرینه در دست فراموشی قرار گرفته و دیگر از بوی نان تنوری خبری نیست.تهیه نان و بسیاری از کارهای دیگر برای زنان و دختران امروزی اهمیت گذشته را ندارد و فرهنگ روستایی به فراموشی سپرده شده است.

اما باید زنان و دختران جوان کارهای قدیمی را در کنار کار و تحصیل ادامه دهند و آن را به نسل های آینده انتقال دهند و این حرفه نباید فراموش شود.

نکته جالب ماجرا این است که در این روزها که کرونا نفس از هر کسی بریده و آرامش خیالش را بر هم زده است در برخی از روستاها پخت نان محلی هر از چندگاهی انجام می شود و بوی دود و نان محلی هر شخصی که به روستا ورود می یابد را به سمت خود می کشاند.

یکی از مادرانی که هنوز هم حافظ این سنت بوده و شاید سالی برای یکی دوبار هم که شده فرزندان را در کنار خود جمع می کند و پخت نان می پزد به خبرنگار پیام ملّت گفت: با ورود فرهنگ شهرنشینی در روستا بسیاری از مراسم و آداب از یاد و خاطره‌ها فراموش شده‌اند از آن جمله می‌توان به مراسم پخت نان سنتی، مراسم پخت اردک و تهیه رشته اشاره کرد.

به گفته این مادر روستایی، دیگر از بوی دود تنور که هنگام صبح پیش از طلوع آفتاب به مشام می رسید و سراسر روستا از بوی پخت نان معطر میشد و انسان را از خواب بیدار می‌کرد، خبری نیست و زنان تمایلی به تهیه نان تنوری، گرده، فتیر، اردک و … ندارند و همه سنت ها را فراموش کرده اند.

وی با بیان این که پخت نان سنتی در تنور دارای سختی های بسیار فراوانی برای زنان در روزگاران گذشته بود ادامه داد: با صنعتی شدن پخت نان، زنان روستایی ترجیح دادند به جای تحمیل سختی پخت نان، نان صنعتی را جایگزین نان سنتی روستا کنند.

به گفته وی، سختی دوران های گذشته شیرینی های بسیاری داشت که در ذهن ها مانده است وهراز گاهی نان پختن من نیز یادآور شیرینی های همان روز ها است.

اما آن چه که مسلم است در دل این تنور ها آتش خاطراتی روشن است که این آتش برای مردمان سرزمینمان هرگز خاکستر نخواهد شد. /ب