این قدیمی های پرو سرو صدا یکی از اصلی ترین عوامل سیاه شدن آسمان کلان شهرها و تنگ شدن نفس شهروندان به شمار می روند. این درحالی است که خودروهای فوق آثار زيست محيطي جدي نیز به همراه دارند زیرا هر خودروی فرسوده، سه تا چهار برابر خودرو سالم مصرف سوخت دارد که این خود هزینه زیادی را به کشور تحمیل می کند در حالی که زمانی که خودروهای فرسوده جای خود را به خودروهای سالم می دهند، مصرف سوخت و آلودگی هوا کاهش پیدا می کند.

به گزارش «پایگاه خبری- تحلیلی پیام ملّت» به نظر می رسد که وضع قوانینی جهت از دور خارج کردن این خودروها و جایگزینی آنها با خودروهای دیگر ضرورت دارد. در این خصوص می توان گفت که قانون هوای پاک با منع تردد وسایل نقلیه فرسوده می تواند راهکار خوبی در راستای مقابله با این معضل اساسی باشد. چنانچه این قانون به شکل کامل اجرایی شود معضل آلودگی هوا و دیگر تبعات استفاده از خودروهای فرسوده به تدریج حل خواهند شد.

امروز استان زنجان نیزهمانند بسیاری از استان های دیگر با مشکل وجود خودروهای فرسوده و آثار زیست محیطی و اقتصادی آن دست و پنجه نرم می کند و به نظر می رسد که چاره اندیشی در خصوص مرتفع کردن این مشکل با اجرای قانون هوای پاک و خارج کردن این خودروها یا بهسازی و بازسازی آنها ضرورت دارد.

کارشناس منابع طبیعی و محیط زیست استان زنجان در این خصوص به خبرنگار پیام ملّت می گوید: خودروهای فرسوده عامل اصلی آلودگی هوا و محیط زیست به شمار می روند و آلودگی  محیطی ناشی از ترافیک و اثرگذاری منفی میزان آلایندگی خودروها بر محیط زیست مشکلی است که دامن اغلب کشورهای جهان بخصوص کشورهای در حال توسعه را گرفته است. افزایش روز افزون تعداد وسایط نقلیه و ضرورت تردد خودرو در شهرهای بزرگ موجب آلودگی زیاد هوا و محیط شده و لازم است فکری اساسی برای این‌معضل صورت گیرد .

تقی سالک با اشاره به اینکه لزوم بهسازی و جایگزین ناوگان حمل ونقل شهری باید با قدرت به پیش رود تا حدی که عمر متوسط خودروها به ۱۰ سال برسد می افزاید: البته در سال های اخیر جمع آوری این خودروها در دستور کار قرار گرفته و در حال حاضر عمر متوسط خودروهای در حال تردد به ۲۲ سال رسیده که بازهم از استانداردهای جهانی بیشتر است.

این کارشناس تصریح می کند: به استناد آمارهای موجود بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار خودرو فرسوده و بیش از یک میلیون و ۷۰۰ هزار موتورسیکلت فرسوده در کشور وجود دارد که متأسفانه هر سال هم به آنها اضافه می‌شود این در حالی است که آلودگی یک موتورسیکلت چهار زمانه برابر با آلودگی ۸ خودرو با استاندارد یورو ۴ و ۲۶ خودروی هیبریدی است.

سالک با بیان اینکه ۹۶ درصد موتورسیکلت‌ها کاربراتوری هستند که ۶۱ درصد آنها فرسوده‌اند، ادامه می دهد: همچنین یک خودروی کاربراتوری در هر کیلومتر پیمایش ۶۰ گرم آلودگی تولید می‌کند که این آلودگی معادل ۲۱ خودرو با استاندارد یورو ۲ و ۲۸۳ خودروی هیبریدی است، بااین‌حساب اگر یک ضرب و تقسیم ساده انجام دهید متوجه خواهید شد این خودروها چه میزان ‌آلودگی را در هوای کشور به ویژه در کلان شهرها به جو تزریق می کنند.

وی خاطر نشان می کند: اگر روزی موفق شویم این خودروها و موتورسیکلت ها را از خیابان ها خارج کنیم قطعا میزان آلودگی کاهش چشم گیری خواهد داشت اما متأسفانه اراده ای برای حل این‌معضل بزرگ زیست محیطی دیده نمی شود.

کارشناس منابع طبیعی و محیط زیست استان زنجان با اشاره به اینکه قوانین خوبی در زمینه حفظ محیط زیست و جلوگیری از آلودگی هوا وجود دارد که هم در قوانین سازمان‌حفاظت محیط زیست و هم‌ در شهرداری ها مستتر شده است تأکید می کند: مهمترین این قوانین را شاید بتوان قانون هوای پاک ذکر کرد که متأسفانه اجرای آن با کندی و ضعف مواجه است. طبق قانون هوای پاک باید تولید موتورسیکلت‌های کاربراتوری متوقف و موتورسیکلت‌های برقی و انژکتوری تولید شود اما متأسفانه وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) برای اجرا نشدن آن مهلت یک ساله گرفته است.

سالک عنوان می کند: همچنین طبق ماده ۱۲همین قانون تولیدکنندگان و واردکنندگان موتورسیکلت‌ها از تاریخ ابلاغ این تصویب‌نامه (۳۰/‏۰۷/‏۹۷) موظفند ۱۰ درصد از محصولات هر دوره سه ماهه خود را بر مبنای تعداد تولید به موتورسیکلت برقی اختصاص دهند و در صورت عدم امکان به ازای شماره‌گذاری هر دستگاه موتورسیکلت از میزان ۱۰ درصد مذکور، ۳ دستگاه موتور فرسوده از رده خارج کنند. لذا برای حل معضلات خودروهای فوق باید به اجرای قانون هوای پاک اصرار ورزید و فرهنگ سازی در استفاده از خودروهای عمومی را دنبال کرد.

مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای استان زنجان در خصوص تبعات استفاده از خودروهای فرسوده به خبرنگار پیام ملّت می گوید: مصرف سوخت بالا و در نتیجه هدر رفت منابع انرژی و هزینه های مرتبط از جمله تبعات استفاده از خودروهای فرسوده است.

عبدالحسین علی اکبری با تأکید بر اینکه خودروهای فرسوده به علت مصرف بیشتر سوخت نیز قدیمی بودن تکنولوژی ساخت موتورها در آنها منجر به آلودگی بیشتر محیط زیست می شوند، می افزاید: استفاده از خودروهای فوق موجب افزایش تصادفات و تلفات جاده ای به دلیل ایمنی پایین در خودروهای مذکور ( در قسمت بدنه ، سیستم ترمزها و غیره ) می شود.

وی در ارتباط با مضررات اقتصادی استفاده از خودروهای فرسوده تصریح می کند: استفاده از چنین خودروهایی هزینه های بالای تعمیر و نگهداری و در نتیجه بهره وری پایین را به دنبال خواهد داشت که این موضوع نیز در نهایت منجر به افزایش کرایه حمل و نقل عمومی در بخش‌های کالا ومسافر می گردد.

 مدیر کل راهداری و حمل و نقل جاده ای زنجان در رابطه با وجود قانونی جهت منع تردد خودروهای فرسوده عنوان می کند: برای انواع خودروها سن فرسودگی تعریف شده و محدودیت های تردد نیز وجود دارد. این قانون شامل ناوگان حمل و نقل عمومی (ازجمله کامیون، اتوبوس، مینی بوس)، تاکسی بین شهری و درون شهری می شود.

رئیس سازمان مدیریت حمل و نقل بار و مسافر استان زنجان در این خصوص به خبرنگار پیام ملّت می گوید: ۱۰۰ درصد اتوبوس، ون و تاکسی های زنجان به سن فرسودگی رسیده اند که این مشکل فرسودگی ناوگان حمل و نقل منجر به پایین آمدن کیفیت ارائه خدمات، آلودگی محیط زیست و افزایش مصرف سوخت شده و از سوی دیگر در پی فرسودگی های پیش آمده درآمدها کفاف هزینه ها را نمی کند.

فرهاد رفیعی با بیان اینکه با توجه به وجود شرایط تحریم فعلا امکان نوسازی اتوبوس ها مهیا نیست تصریح می کند: در حال حاضر بازسازی و بهسازی اتوبوس و ون های زنجان در حال انجام است.

امید است که چاره ای اساسی در جهت مرتفع شدن این مشکل اندیشیده و قوانین مدون شده در خصوص مقابله با این مشکل اجرایی شود تا دیگر شاهد وجود چنین معضل و مشکلی جدی اما به نوعی مستتر در سطح جامعه نباشیم./ش