هنر نمدمالی سنتی روستای ده‌بهار طارم به همت تنها نمدمال این روستا احیا می‌شود.

هنر به ویژه هنرهای دستی در ایران قدمتی به بلندای تاریخ دارد به هر جای این‌مرز و بوم که سفر کنی میراثی ارزشمند از نیاکان‌مان برای ما به جای مانده است که این میراث گاهی خود را در لباس صنایع دستی نشان می‌دهد.

صنایع دستی ایران به‌عنوان یکی از قطب‌های اصلی صنایع دستی جهان – به همراه چین و هند دارای سابقه‌ درخشان و پرپیشینه‌ای است. بی‌تردید استعداد و نیروی خلاقه و ابتکار ایرانیان و علاقه‌ آنان به هنر و خلق آثار هنری، یکی از عوامل قوام و دوام صنایع دستی ایران بوده است.

استان زنجان نیز دارای صنایع و هنرهای دستی فراوانی است که سالانه پای مشتریان زیادی را به این استان باز می‌کند. ملیله زنجان که شهرت جهانی دارد و آوازه چاقو و مس آن نیز به گوش دنیا رسیده است. در کنار همه صنایع دستی پررونق این روزهای زنجان گذر زمان، گرد فراموشی به برخی از این صنایع زده که هنر نمد مالی روستای ده بهار طارم یکی از این هنرهاست که به همت کربلایی رحمان‌علی حنیفی تنها نمدباف این روستا در حال نفس کشیدن است. هنری که زمانی در چند روستای طارم رونق داشته و منبع درآمدی برای مردم روستاها بود.

در همین رابطه مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان زنجان می‌گوید: کربلایی رحمان‌علی حنیفی تنها نمد مال این روستا با سن و سال بالا به همراه همسرش در کارگاه خانگی‌اش به صورت استاد شاگردی به جوانان و بانوان این روستا آموزش می‌دهد.

امیر ارجمند می‌افزاید: از کارهای نیک این پیرمرد هنرمند، انتقال این هنر به فرزندان و نوه‌هایش است که پا به پای استادشان در تهیه و تولید نمد تلاش می‌کنند.

وی با اشاره به این‌که سالیانه به همت این پیرمرد ده‌بهاری ۵۰ تخته زیرانداز نمدی در این روستا تولید و روانه بازار می‌شود، تاکید می‌کند: نمد از جمله صنایع دستی است که قابلیت به روز شدن دارد و سعی می‌کنیم تا جوانان روستای ده‌بهار با ابتکار و خلاقیت در تولید محصولات جدید و جذاب نمدی مشغول این حرفه شوند.

ارجمند می‌افزاید: ماده اصلی نمد پشم گوسفند به رنگ‌های طبیعی مانند سفید و سیاه و قهوه‌ای است که برای نقش‌اندازی آن از پشم‌های رنگ شده شیمیایی استفاده می‌کنند. 

کربلایی رحمان‌علی تنها تولیدکننده نمد شهرستان طارم و استان زنجان است. وی این هنر را از پدر زن خود به ارث برده و در کنار همسرش، ۴۵ سال است که در تکاپو برای زنده نگه‌داشتن این هنر است.

نمد نوعی بافته سنتی زیراندازی است که با پشم تولید می‌شود برای تهیه نمد عمل بافتن انجام نمی‌شود، بلکه با ایجاد فشار و رطوبت و حرارت، موجب درهم‌ رفتن الیاف پشمی می‌شوند.

پشمی که برای تولید نمد به کار می‌رود پشم بهاره گوسفند با الیاف بلند است. نمد مالی‌ از صنایع‌ بسیار قدیمی است‌ که‌ درباره‌ تاریخ‌ و محل پیدایش‌ آن اطلاع دقیقی در دست‌ نیست، ولی‌ قدیمی‌ترین‌ نمونه‌هایی که‌ از این‌ صنعت بهدست آمده، نمونه‌های کشف‌شده در پازیریک‌ متعلق به‌ ایران دوره‌ هخامنشی است‌ و به‌صورت کف‌پوش، آویزه دیواری ‌و جل‌ اسب‌ می‌باشد و از حیث مشخصات فنی و طرح و نقش بسیار جالب‌ و در خور ستایش ‌است‌.‌

برای تهیه نمد، ابتدا پشم را حلاجی کرده و سپس آن را در پارچه مخصوص و ضخیم نمدزنی، با طرح مورد نظر پهن کرده و روی آن با جارو آب به نسبت گرمی می‌ریزند و پس از پاشیدن آب پارچه ضخیم را که پشم روی آن قرار داشت، رول کرده و با کلافی آن را بسته و سپس بسته به ابعاد کار به کمک چند نفر آن را ورز می‌دهند تا پشم‌ها به هم چسبیده و تا شب استراحت کنند.

در مراحل بعد نیر باید رول را باز کرده و پارچه را برداشته و دوباره پشم‌ها را با دست‌ ورز داد تا پشم‌ها تبدیل به نمد شوند و در پایان برای بهتر شدن کیفیت کار و نشان دادن نظم در کار آن را بار دیگر با صابون ورز می‌دهند.

از آنجایی که نمد از مواد کاملا طبیعی بافته می‌شود، دارای خاصیت درمانی است که از جمله مهم‌ترین این خواص می‌توان به کمک در درمان کمردرد و دردهای رماتیسم و دردهای ناشی از عمل جراحی مفاصل اشاره کرد.