خانه هنرمندان زنجان که به طور رسمی فعالیت خود را از سال ۹۳ شروع کرده است و هیئت مؤسس آن از هنرمندان و فعالان رشته‌های مختلف هنری از جمله هنرهای تجسمی، موسیقی، تئاتر، خوشنویسی، ادبیات، عکاسی و سینما تشکیل شده است، در این سال ها ریاست افراد مختلفی را تجربه کرده است. فرید احدیان فیلمساز و کارگردان زنجانی است که مدیریت عامل این دوره خانه هنرمندان زنجان را به عهده دارد. بخش هایی از گفت و گوی عصر ملّت با ایشان را در خصوص مسائل مختلف خانه هنرمندان استان زنجان از نظر می گذرانید:

اولین وظیفه خانه هنرمندان چیست ؟
اولین وظیفه خانه هنرمندان ایجاد زمینه های تولید و توسعه آثار هنری هست که خانه هنرمندان با حمایت مسئولین بستر را برای هنرمندان فراهم کنند تا هنرمندان آثار خود را تولید و به جامعه عرضه کنند و به نظرم مهم تر از همه خصوصاً در این روزها پیگیری مسائل معیشتی هنرمندان باید در اولویت این خانه قرار بگیرد.

خانه هنرمندان وابسته به کجاست و از کجا حمایت می شود؟

خانه هنرمندان یک نهاد غیر دولتی و غیر انتفاعی و همچنین با شخصیت حقوقی و مالی مستقل زیر نظر اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی هست که باید حمایت هایی از اداره ارشاد و همچنین شهرداری و هم از سایر نهادهایی که دغدغه فرهنگی و هنری دارند را با خود داشته باشد.

خانه هنرمندان زنجان الان در چه وضعیتی است ؟ آیا توانسته همه هنرمندان استان را پوشش دهد و نیازهای آنان را رفع کند؟
باید عرض کنم که از بدشانسی ما دقیقاً بعد از انتخابات دوره سوم خانه، ویروس کرونا خودنمایی کرد. یعنی از اواخر بهمن ماه که انتخابات ما انجام گرفت ،کرونا همانند مسائل دیگر خانه هنرمندان را هم تحت الشعاع قرار داد که عملا ً مراحل ثبتی هم زمانبر شد و اخیراً به اتمام رسید. هرچند در این چندماه بنده و اعضای هیئت مدیره پیگیر امور خانه هنرمندان بودیم ولی ما باید در دوره سوم در اولین فرصت اعضای خانه را دور هم جمع می کردیم و ضمن گرفتن نظرات اعضای هیئت مدیره خانه، در جهت اداره مطلوب خانه، کارگروه های هفت رشته را ایجاد می کردیم .ولی عملاً این دورهم جمع شدن ها به توصیه ستاد مبارزه با کرونا فعلاً به صلاح نیست و ما حتماً در اولین فرصت هنرمندان عضو خانه را دور هم جمع می کنیم و کارگروه های تخصصی رشته ها را خانه ایجاد می کنیم و هنرمندان هر رشته به صورت تخصصی در این کارگروه ها عضو شده و نظرات تخصصی خودشان را به ما می دهند تا بتوانیم اداره مطلوبی در خصوص خانه هنرمندان داشته باشیم .

یک مورد مهمی هم هست ،آن هم بحث مکان و استقرار هنرمندان است که فعلاً مکان خانه هنرمندان در فرهنگسرای امام خمینی (ره ) است .ولی مسئولین باید اگرکمک کنند که یک مکان خیلی خوب و جایی که در شأن هنرمندان زنجانی باشد داشته باشیم . یادم هست در زمان افتتاح خانه هنرمندان زنجان در سال ۹۳ مسئولین وقت چه مسئولین عالی و چه مدیران میانی وعده هایی را دادند ولی به دلایلی نتوانستند به وعده هایشان عمل کنند و این دین بر گردنشان ماند. البته اختصاص فرهنگسرای کوثر برای خانه هنرمندان در زمان تأسیس در سال ۹۳ هرچند جانمایی خوبی نداشت و محل مناسبی نبود ولی حداقل یک مکان مستقل و نسبتاً بزرگی برای فعالیت خانه بود. اما هم اکنون همان فرهنگسرای کوثر هم در اختیار ما نیست و به واحد دیگری اختصاص پیدا کرده و در عوض الان ما در یکی از اتاق های نسبتاً کوچک فرهنگسرای امام به عنوان دفتر خانه هنرمندان استقرار داریم که با تعطیلی فرهنگسرا ها به دلیل شیوع کرونا دفتر خانه هم در آنجا تعطیل شده است . البته در این مدت طی پیگری هایی که انجام شد و با رایزنی هایی که با یکی از ادارات صورت گرفت بنا شده یک مکانی در شأن هنرمندان زنجان به خانه اختصاص بیابد که خیلی خوب است ولی هنوز نیمه کاره است و برای تجهیز مبالغی را نیاز دارد که ان شأالله بتوانیم با حمایت اداره فرهنگ و ارشاد و شهرداری زنجان آن مکان را مجهّز و محل استقرار خانه هنرمندان کنیم که با شناختی که از هر دو بزرگوار هم خانم کرباسی مدیرکل محترم اداره ارشاد زنجان و هم آقای یگانه شهردار زنجان دارم که در گذشته ثابت کرده اند که حامی هنرمندان هستند ، این توجه ما را نسبت به فعالیت های خانه دلگرم و امیدوار می کند .
البته از جمله برنامه های مهمی که قرار بود عید نوروز امسال در سطح ملی با همکاری خانه هنرمندان انجام بشه، نخستین جشنواره ملی ،آیینی سنتی ترک زبانان ایران بود که دبیر این جشنواره آقای سهامی رییس هیات مدیره خانه هنرمندان استان بودند که شیوع ویروس کرونا باعث شد که برگزار نشود.

آیا خانه هنرمندان محل رجوع همه هنرمندان زنجان در تمامی رشته ها (با هرگرایش سیاسی) هست یا اینکه برخی ها غریبه اند و برخی ها خودی ؟ خانه هنرمندان چگونه قرار است بستر گردهمایی هنرمندان استان را فراهم کند؟

بله . خانه هنرمندان باید محل رجوع همه هنرمندان باشد، بدون در نظر گرفتن گرایشات سیاسی و غیره و تا جایی که من میدانم چه در دوره های قبل و چه الان همینطور بوده است . در دوره های گذشته هم من فکر نمی کنم که کسی به خاطر داشتن تفکرات خاص خود از خانه هنرمندان طرد شده باشد حداقل من چیزی در این مورد به خاطر ندارم. خانه در اصل پاتوق هنرمندان در همه رشته ها است و تلاش بر این است که این خانه در گردهم آوری هنرمندان تلاش کند تا یک نهاد قوی و استخوان داری برای عرضه هنری و جولان هنری هنرمندان باشد که انتظار داریم همه هنرمندان رشته های مختلف در شهرستان های این استان چه در زنجان و چه در ابهر و خرمدره و طارم و خدابنده و سایر شهرستان های این استان با حضور و ارائه نظرات خودشان خانه را یاری کنند چرا که همه ما در یک خانه به نام خانه هنرمندان هستیم و موفقیت هنری هنرمند ان خانه، افتخاری برای سایر اعضای خانه هنرمندان است و حتما این اتفاق خواهد افتاد.
مسائل صنفی هنرمندان چگونه پیگری می شود؟
به روش های مختلف. با رایزنی و نامه نگاری و .. باید به دنبال مسائل صنفی اعضای خانه باشیم. من به همراه سایر اعضای هیئت مدیره در دوره سوم به این موضوع تاکید داریم و بنده به عنوان مدیر عامل تکلیف دارم در خصوص مسائل صنفی و رفاهی تلاش و یپگیری کنم . همچنین اداره ارشاد و ستاد مبارزه با کرونا به درخواست هنرمندان اقدام به اعطای تسهیلاتی می کند که کمک حال این روزهای سخت کرونایی هنرمندان هست که می تواند بخشی از خسارت وارده به هنرمندان را جبران کند.

سهم هنرمندان و خانه هنرمندان در مدیریت شهری چیست و رابطه مدیریت شهری با هنرمندان چگونه است؟

باید عرض کنم که سهم خانه در مدیریت شهری باید سهم به سزایی باشد چرا که آثار هنرمندان در رشته های مختلف در گوشه گوشه شهر باید ظهور و بروز داشته باشد. از گرفتن ایده از هنرمندان رشته های تجسمی در خصوص مبلمان شهری یا المان ها ، همچنین بهره برداری از تندیس های ساخته شده توسط هنرمندان تجسمی در استان در نقاط مختلف شهر، آثار خوشنویسی هنرمندان می تواند در سردرب های اماکن مختلف شهری قرار بگیرد و کنسرت های موسیقی هنرمندان استان می تواند توسط شهرداری ها برگزار شود، اجرای نمایش های خیابانی توسط بازیگران نمایش استان در پارک ها می تواند اجرا شود و آثار عکاسان در بیلبوردهای شهری می تواند خودش را نشان دهد و مهم تر از همه اینکه خانه هنرمندان می تواند مجری برنامه های فرهنگی و هنری سازمان فرهنگی شهرداری شود و در شهرهای این استان شهرداری ها با استفاده از هنر هنرمندان بومی به راحتی می توانند از نظرات هنرمندان بهره ببرند و در مقابل همچنین هنرمندان از خلق آثار هنری خود شان انتفاع مالی ببرند که هم برای شهرداری خوب است و هم برای هنرمندان .
در خصوص رابطه مدیریت شهری با هنرمندان هم باید بگویم که این رابطه باید تنگاتنگ باشد و همواره باید این تعامل حفظ شود . هماطور که ما میدانیم در برخی از مراکز استان ها مثل مشهد یا تبریز و کرج خود شهرداری ها خانه هنرمندان دارند .

خانه هنرمندان زنجان رابطه اش با شهردار قبلی و فعلی چگونه بود و چگونه است ؟ و شهرداری و خانه هنرمندان چگونه قرار است بستر توسعه فعالیت های فرهنگی و هنری را ایجاد کنند و برای این کار با شهرداری چه هماهنگی هایی شده ؟
تا جایی که من میدانم در گذشته خانه هنرمندان و شهرداری در دوره شهردار سابق کم و بیش با هم همکاری داشتند و خود من شاهد بودم. از جمله برگزاری چهلواره در اربعین حسینی که دوسه سالی خودم شاهد برگزاری آن بودم و اما در این دوره اراده هیئت مدیره بر تعامل با دستگاه های مختلف است. خصوصاًبا شهرداری زنجان که با تعامل هم می توانیم همدیگر را یاری کنیم. در این خصوص هم قرار بود که هیئت مدیره خانه هنرمندان نشستی را با دکتر یگانه شهردار محترم داشته باشد که متاسفانه باز به دلیل شیوع کرونا فعلا این جلسه صورت نگرفته است ولی بنده طی دیداری که با رئیس جدید سازمان فرهنگی شهرداری آقای دکتر نظری داشته ام از همکاری با خانه هنرمندان استقبال کردند.

چرا در استان زنجان دیواره نگاره ها خیلی جدی گرفته نمی شوند؟ و هدفمند نیستند؟ در صورتی که می تواند در ایجاد یک احساس جمعی در شهروندان بسیار خوب عمل کند و چه بسا همبستگی اجتماعی را تقویت کند؟

باید عرض کنم که این سوال را باید از خود متولیان فرهنگی شهر پرسید. راستش برای خود من هم سوال است . خصوصاً در زمان دسته عزاداری حسینیه اعظم در هشتم محرم و دسته عزاداری زینبیه اعظم در یازدهم محرم . زمانی که ساعت ها خیابان امام روی آنتن رسانه های دنیا است حرص می خورم.چون تصاویر هرسال را اگر دقت کنید شبیه سال های گذشته است. یعنی تفاوت آنچنانی ندارند .ولی وجود یک دیوانگاره متناسب با آن ایام درگوشه ای از چهارراه ، می تواند ماجرا را کلی عوض کند. ما این همه هنرمند خلاق تجسمی و گرافیست های درجه یک در زنجان داریم که می توانند با طراحی موضوعی در خصوص ایام عاشورا و دیگر موضوعات دیوار نگاره ای را طراحی و اجرا کنند که در گوشه تصاویر تلویزیونی به جای تابلوهای رنگارنگ بانک ها که خیلی هم زیاد است و به نظرم کمال بی سلیقگی است، پیامی را به راحتی به مخاطب برسانند.

برخی ها عدم وجود عدالت فرهنگی را دلیل مهاجرت هنرمندان از زنجان یا روی آوردن آنها به کارهای فردی و .. می دانند ، نظر شما چیست ؟
بله متأسفانه همینطور است . شرایط فرهنگی در تمام نقاط کشور یکسان نیست. و همه چیز در پایتخت جمع شده و این موضوع باعث می شود که هنرمندان شهرستانی برای دیده شدن حتماً به تهران مهاجرت کنند. تا دیده شوند یا جدی گرفته شوند. من خودم به واسطه حضور پنج- شش ساله ام در تهران به درستی این موضوع را دیدم که هنرمندان شهرستانی حداقل یک سرو گردن از پایتخت نشینان بالاتر هستند ولی خب متأسفانه در دیار خودشان اینطور تلقی می شود که مرغ همسایه غاز است. در حالی که واقعاً اینطور نیست . البته این را هم بگویم که جاهای بزرگ فکر آدم را باز می کند و اعتماد به نفس را بالا می برد و همچنین ارتباط گیری هنری و به روز بودن خیلی در خلق اثر تأثیر می گذارد که این ها را هم نباید فراموش کنیم.

با توجه به ظرفیت های مذهبی زنجان که مصداق بارزش حسینیه و زینبیه است، رویکرد خانه هنرمندان به این موضوع چیست ؟ چرا در این سال ها به جز عکاسان از سایر هنرمندان به ویژه فیلمسازان کار قابل توجهی در این خصوص دیده نشده است؟
سوال خیلی خوبی را مطرح کردید. بیش ازیک دهه است که زنجان به عنوان پایتخت شور و شعور حسینی نام گذاری شده ولی در این خصوص سازوکاری برای آن تعریف نشده است. در حالی که این فرصت خوبی برای نشان دادن پتانسیل های فرهنگی و هنری در قالب عاشورایی است . در این رویداد مهم طی این سال ها می بینیم که حرکت چشم گیری که در شأن این عنوان باشد صورت نگرفته است. در حالی اگر این پتانسیل اگر در سایر شهرها بود حتماً اتفاق های بزرگی می افتاد. ما نتوانستیم کاری انجام دهیم . حتی مسئولین محلی ما نتوانستند در کنار سیل عظیم عزاداران حسینی در یوم العباس(ع) و یوم الزینب(س) که در کشورهای اسلامی از آن به عنوان فستیوال بزرگ شیعه یاد می شود، یک گردهمایی سراسری در خصوص بعد فرهنگی عاشورا داشته باشند که این ضعف بزرگی است . متاسفانه در طی این سال ها چه مسئولین و چه هنرمندان زنجانی از این موضوع غافل بودند. ولی حتماً خانه هنرمندان با کمک ارشاد اسلامی و دیگر نهادهای فرهنگی به این موضوع ورود می کند و با حضور هنرمندان برنامه ای جامع و فراگیر برای این موضوع و برای اخذ مجوزهای لازم برای اختصاص ردیف بودجه برای این امر به مسئولین گوشزد می کند و إن شأالله با همت مسئولین ما روزی شاهد ایجاد و تأسیس دبیرخانه دائمی آن در زنجان باشیم . شک نکنید اگر این اتفاق بیفتد چه هنرمندان ملی و چه هنرمندان کشورهای اسلامی را به خود سوق خواهد داد.
متأسفانه پایتخت شور و شعور حسینی یک عنوان خشک و خالی برای زنجان است و به نظرمن سوء تفاهمی بیش نیست و باید از این عنوان به نحو احسن و شایسته در جهت توسعه فرهنگی و هنری در قالب عاشورایی در استان استفاده کرد. البته به قول شما، عکاسان فقط توانسته اند به خلق آثار و دیده شدن آثارشان بپردازند البته این هم ناگفته نماند چند سال پیش برگزاری آفرین واره محرم که در دوره مسئولیت آقای الماسی در انجمن سینمای جوان اتفاق افتاد حرکت چشمگیری بود که فیلمسازان از اقصی نقاط کشور به زنجان آمدند و چند روزی دوربین هایشان را متوجه پایتخت شور و شعور حسینی کردند که فرصت مغتنمی برای زنجان بود.

برای شناساندن همین ظرفیت مذهبی و فرهنگی یا برنامه ایی برای ارتباط با سایر کشورها دارید؟
بله . همانطوری که عرض شد اگر برنامه جامع و فراگیری تدوین شود حتماً کشورهای دیگر را به خود جلب می کند و این را هم بگویم که خوشبختانه در ترکیب هیئت مدیره پژوهشگر و هنرمندی مثل آقای اکبر کریمی را داریم که ایشان با یونسکو ارتباط دارند و همچنین عضو مجمع جهانی ICCN هستند و ارتباطات خوبی با کشورهای مختلف دارند. هم اکنون هم غزل های استاد منزوی را در قالب پرونده پژوهشی با عنوان شهر فرهنگی زنجان به دبیرخانه جهانی ICCN فرستاده اند. ما در خانه قطعاً از این ظرفیت ارتباطات ایشان به نفع هنرمندان زنجانی و به نفع زنجان در سایر کشورها استفاده خواهیم کرد.

بسیار ممنونم که علی رغم مشغله زیاد این فرصت گفت و گو را ایجاد کردید امیدوارم در آینده از خانه هنرمندان بیشتر بشنویم .
من هم متشکرم و جا دارد همین جا از اعضای هیات مدیره دوره های گذشته علی الخصوص اساتید گرانقدرم آقایان دکتر پرچگانی “رییس هیات مدیره” و محمود نظرعلیان”مدیرعامل”بابت زحماتشون در دو دوره گذشته تقدیر و تشکر کنم.