رخداد غدیر در ذ‏الحجه سال دهم هجرى اتفاق افتاد که درمورد آن سخن ها بسیار گفته وکتابهای فراوانی به رشته تحریر درآمده است لکن نگارنده نیز برآنم ازباب اینکه “آب دریا را اگر نتوان کشید/هم به قدر تشنگی باید چشید. سطوری درحدبضاعت قلم خویش تقدیم این واقعه عظیم بنمایم تا چه مقبول افتد و چه درنظر آید.

غدیر سرچشمه همیشه جوشان ولایت است که ازسینه تفتیده “خُم” به جام محبت دوستداران پیامبروخاندانش جاری است. غدیر،شایسته هرثناست که وحی ازاوپیراست ومحمد(ص)بدو آراست واسلام ازاوبرخاست.غدیر تفسیر بدر و اُحُد وشان نزول صفین ونهروان است.بدر،عدالت می خواست،احد شجاعت آرزو می کرد،خیبر تماشای صداقت را تمنا داشت وغدیر،آمین آن همه دعاوثنا بود.غدیر روز انسان است. غدیر تداوم رسالت محمد(ص) درولایت علی (ع) است وغدیر….‌
پیامبر درسال دهم هجرت حج گزارد وپس به سوی مدینه بازگشت که به (حجه الوداع )مشهور شد.درروز هجدهم ذی حجه سال دهم هجری درحالی که قافله های بسیاری پیشاپیش پیامبر (ص) حرکت می کردندوعده ای نیز ازپس آن حضرت می آمدند،پیامبر(ص) به سرزمین غدیرخم رسیدند.ایشان به فرمان الهی دستور می دهندسواران و پیادگان توقف کنند،آنان که رفته اند برگردند و آنان که نیامده اند برسند.سپس دستور دادند ازجهاز شتران منبری درست کرده وبربالای منبر رفتند وخدای را سپاس گفته واز اینکه بزودی ازمیان آنان خواهند رفت خبر دادند.سپس ازآنان خواستند درباره چگونگی ابلاغ رسالت وی گواهی دهند.حاضران به بانگ بلند گفتند :”ای رسول خدا شهادت می دهیم که توپیام حق راابلاغ کردی،نصیحت کردی وجهاد نمودی، خداوند توراپاداش نیکودهد.

پیامبر آنگاه از جایگاه والای خود درمیان امت سخن گفت واز آنان براولویت خود گواه خواست وپس از شنیدن پاسخ های یکصدا وبلند،دست علی (ع)را بالا برده باشکوهی شگرف و فریادی رسا فرمودند: “من کنت مولاه فهذا علی مولاه.” سه بار این جمله را تکراروبر یاوران وقبول کنندگان او دعا کردند.وبدینوسیله علی (ع)را به عنوان جانشین ووصی بر حق بعداز خود معرفی و حجت را بر همگان تمام نمود.دراین حین بود که آیه ۳سوره مائده که همان آیه مشهور اکمال است توسط جبرئل ازسوی خداوند برپیامبر نازل شد.(اَلیَوم اَکمَلتُ لَکُم دِینُکُم وَاَتمَمتُ عَلَیکُم نِعمتیِ وَرَضیِتُ لَکُمُ الاِسلَامُ دِیناََ.) ” امروز دین شمارا کامل نمودم ونعمت خودرا برشما تمام کردم ودین اسلام را برای شما پسندیدم.”مائده -آیه ۳

البته لازم به ذکراست جانشینی علی علیه السلام سال‏ها پیش در مکه و در جمع خاندان بنی هاشم انجام گرفته بود، ولی در غدیر، اعلان عمومی شد و به اطلاع عموم رسید.

واما پیام مهم غدیر چه بود ؟

داستان غدیر از عظمت و ضرورت ولایت و ریشه‏ ای بودن این مسئله خبر می‏دهد. نبی مکرم اسلام (ص)در آن هنگام و در زیر آن آفتاب سوزان. آن همه جمعیت را برای چه نگه می‏دارد و چه پیامی برای‏شان دارد؟

این پیام اساسی‏ ترین پیام دین او بود و به راستی رسول خدا(ص) بر عظمت و ضرورت آن واقف بود، که مردم را در آن گرمای سوزان نگه داشت و رسالت آسمانی خویش را به مسلمانان ابلاغ فرمود.چراکه امر و فرمان خدا بود وباید انجام می شد.

وغدیر، خنثی کننده توطئه هاست
آنچه می‏توانست همه نقشه‏ های منافقان را یکجا خنثی، و اسلام را در چنان برهه حساسی حفظ کند، تعیین جانشین پیامبر و اعلان رسمی آن بود، چنان که حضرت زهرا(س) در این‏ باره می‏فرمایند: «پیامبر در روز غدیر، عقد ولایت را برای علی علیه السلام محکم کرد». غدیر خم منافقان را فلج و مانع اجرای نقشه‏ ها و توطئه‏ های شیطانی‏شان شد.آنطوریکه از احادیث و مستندات تاریخی بر می آید.

پیامبر( ص)در غدیر خم عمامه خود را، که «سحاب» نام داشت، به عنوان تاج افتخار بر سر امیرالمؤمنین علیه السلام قرار دادند و انتهای عمامه را بر دوش آن حضرت آویختند و فرمودند«عمامه تاج عرب است»برهمین مبناست که باید گفت:

«غدیر» عصاره و نتیجه خلقت و چکیده تمام ادیان الهی و خلاصه مکتب وحی است و صرفا واقعه‏ ای تاریخی نیست. این نام مقدس، عنوان عقیده ما و اصل واساس دین مااست. غدیر ثمره نبوت و میوه رسالت است،غدیر تعیین کننده خط‏ مشی مسلمانان تا آخرین روز دنیاست. غدیر ماجرایی سرنوشت‏ ساز است که «خطبه غدیر» شاخص‏ ترین و زنده‏ ترین سند آن است.

دریک معنا باید گفت که “غدیر” تداوم خط نبوت ورسالت است که به فرمان الهی باید این خط دراین روز توسط پیامبر اکرم ترسیم وبنیان نهاده شود.

بنابراین واقعه غدیر خم که در آخرین سال زندگی رسول گرامی اسلام (ص)رخ داد و در آن علی علیه السلام به جانشینی آن حضرت برگزیده شد، تنهایک حادثه‏ ای تاریخی صرف نیست که در کنار دیگر وقایع بدان نگریسته شود. غدیر تنها نام یک سرزمین نیست؛ یک تفکر است.غدیر، نشانه و رمزی است که ازتداوم خط نبوت خبر می‏دهد. غدیر نقطه تلاقی کاروان رسالت باطلایه‏ داران امامت است.

آری غدیرخم یک سرزمین نیست چشمه ای است که تاپایان هستی می جوشد،کوثری است که فنا برنمی داردوافقی است بی کرانه خورشیدی است عالم تاب.

درغدیرخم سرنوشت اسلام برای همیشه تاریخ مشخص گردید و رقم زده شد.

لذا باید اذعان نمود بدون تردید واقعه غدیرخم نقش سرنوشت سازی درتعیین مسیر آینده اسلام داشته است.
دراین واقعه،پیامبر اسلام (ص)مهمترین ماموریت دوران پیامبری خود را به سرانجام رساند،ماموریتی که انجام آن، به منزله رساندن پیام حضرتش بود و کوتاهی درمورد آن به ازبین رفتن تمام زحمات طاقت فرسای چندین ساله ایشان می انجامید.چنانکه خداوند متعال درآیه ۶۷سوره مائده فرموده:(یَا اَیُّهَا اَلرَّسُول بَلِّغ مَااُنزِلَ اِلَیکَ مِن رَبِّکَ،وَاِن لَم تَفعَل فَمَا بَلَّغتَ رِسَالَتَهُ وَاَللهُ یَعصِمُکَ مِنَّ اَلنّاسِ، اِنَّ اَللهَ لَایَهدِیَ القَومِ الکَافِرینَ )”هان ای پیامبر!آنچه را ازسوی پروردگارت به توابلاغ شده است،تبلیغ کن واگرچنان نکنی،پیام رسالت اورا انجام نداده ای وخداوند تورا ازمردم حفظ می کند به درستی که خدا کافران را هدایت نمی کند.(به مقصدشان نمی رساند.)”

بنابر این ازفحوای آیه ۶۷سوره مائده چنین مستفاد می گردد که حدیث غدیر خم یقینی است و هرگونه تشکیک درمورد آن پذیرفتنی نیست .
واقعه غدیر خم، یکی از مسلّم‏ ترین مسائل تاریخ اسلام است و صدها دانشمند از آن یاد کرده‏ اند؛ مانند ابوریحان بیرونی و خواجه نصیرالدین طوسی. فیلسوف معروف، فارابی نیز بر همین اساس، به تحلیل فلسفه «امامت» پرداخته است. ابن سینا نیز به موضوع نص (حدیث صریح غدیر)، در کتاب شفا اهمیت داده است، و آن را بهترین راه برای تعیین جانشین دانسته است. گذشته از علمای بزرگ شیعه که همه موثق اند وحجت، دهها دانشمند و محدّث ومورّخ ومفسر ازاهل سنت مانند طبری،ابن اثیر واحمد حنبل حدیث غدیر وواقعه آن رانقل کرده اند.

پس اگر بعد از ارتحال پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به سفارشهای روز غدیر وموارد مکرری که نبی مکرم اسلام (ص)،امام علی (ع)راپیشوای بعد از خود معرفی فرموده بودند عمل می کردند یقینا درآن روزگاران اسلام عالم گیر می شد ودین خدا بشریت را به راه راست هدایت می کرد وعدالت و دادگری کران تا کران گیتی را دربر می گرفت.