به گزارش«پایگاه خبری-تحلیلی پیام ملّت»امروزبا پیچیده تر شدن زندگی شهری و عدم توجه به عناصر کاربردی در معماری و شهرسازی و بروز آشفتگی بصری و  قطع ارتباط عاطفی انسان با فضا و نهایتا کاهش شاخص های سلامت روان و افزایش اضطراب و افسردگی،  نقش فضای سبز و  فوائد روحی و روانی آن به عنوان نیروهای اثرگذار بر تحول‌های اجتماعی و روابط عاطفی انسانی در اجتماع مطرح است. آشفتگی روحی ناشی از شلوغی و پیچیدگی های زندگی بیشتر از گذشته شهروندان شهرها را درگیر خود کرده که یکی از دلایل عدم احساس آرامش در جامعه و قانون شکنی ها همین طراحی و معماری شهری شهری بدون فضای سبز است.  تاثیر محیط فیزیکی بر سلامت روان و الگوهای رفتاری انسان ها قابل چشم پوشی نیست و طراحی فضاهای شهری با رویکرد سلامت یکی از شاخص های مهم سنجش معماری شهری است به طوریکه حتی امروز صحبت از ایجاد باغ های شفابخش برای درمان بیماری های روحی و عصبی و به عنوان یک مسکِن طبیعی در مراکز بهداشتی و درمانی است.  شهرها و شهرک‌های بدون فضای سبز، علاوه‌بر اینکه هیچ تاثیر مثبتی در روحیه انسان ندارند، تاثیر بسیار بدی هم در ذهن به جا می‌گذارند. یکی از بهترین کاربردهای فضای سبز، رفع تنش و ایجاد حس زندگی است. در زنجان هم  تقریبا میتوان گفت توجه به این امر در فضاهای عمومی شهر کم کم دیده می شود. البته نه در شهرک های جدید الاحداث که سراسر با آپارتمانهای بلند پوشیده شده بلکه بیشتر در مرکز شهر. عدم توجه به فضای سبز، این شهرکها را تبدیل به محیط های پر استرس و غیر اجتماعی کرده که امکان تعامل هم در این مناطق را به حداقل می رساند. در این خصوص اکرم رجبی روانشناس و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد زنجان یادداشتی را در اختیار پیام ملّت گذاشته است که از نظر می گذرانید:

ارتباط بین فضای سبز و سلامت انسان چندین دهه است که مطرح شده است و امروزه این فرضیه که فضای سبز مزایای قابل توجهی برای محیط، سلامت فیزیکی و روحی مردم دارد، با تحقیقات زیادی که در این زمینه انجام گرفته به‌شدت حمایت می‎شود. 

طبیعت به انسان کمک میکند  تا استرس‎هایی را که از گذشته داشته است، بهبود بخشد، استرس‎های آینده را کنترل کند و در زندگی روزمره خود، بخوبی تمرکز و به‎درستی تفکرکند. 

نتایج تحقیقات نشان می دهد که مشاهده آب، پوشش گیاهی و دیگر عناصر طبیعی در مراکز درمانی و بیمارستان‎ها با کاهش استرس، محیطی سالم برای بیمار فراهم نموده و منجر به شادابی و التیام سریع‎تر بیمار می‎شود.همچنین وجود درختان و فضای سبز در خیابان‎ها (به‎ویژه بزرگراه‎ها و شاهراه‎ها) با ایجاد فضایی آرامش‎بخش برای رانندگان و افزایش تمرکز آن‎ها از میزان تصادفات می‎کاهد. 

وجود درختان در خیابان‎ها، به ‎علت زیبایی و پیچیدگی شگرفی که دارد بسیار جالب توجه بوده و بی‎اختیار انسان را به سمت زیبایی خود جذب می‎نماید و با تاثیــر مثبت خــود بر دید رانندگان منجر به کاهش استرس سفر و با تاثیر روانشناختی خود نیز سبب کاهش سرعت رانندگی شده و بدین ترتیب جاده‎ای امن برای راننده و عابرین فراهم می‎نماید.

فضای سبز با افزایش فعالیت فیزیکی در افراد نیز پیاده‎روی، دوچرخه‌سواری و فعالیت‎های دیگر ورزشی سبب بهبود بسیاری از بیماری‎های فیزیکی می‎شود. 

 استفاده از فضاهای باز به‎علت ترغیب افراد در انجام فعالیت‎های فیزیکی، یکی از راه‎های مهم و چاره‎ساز در شرایط پرتنش شهری به‎شمار می‎رود. فضای باز و به‎ویژه فضای سبز با ایجاد فرصت پیاده‎روی، بازی‎، ورزش و دوچرخه‏ سواری، بهترین روش‎ها برای بهبود سلامت فیزیکی و روحی بشر شناخته شده است و به‎طورکلی در هنگام حضور در طبیعت، مغز انسان از فعالیت بیش از اندازه، رها شده و فعالیت سیستم عصبی کاهش می‎یابد و در مقابل با کمک به تقویت فعالیت‎های نیمکره راست مغز و بهبود هماهنگی در فعالیت مغز ، سلامت جسمی و روحی افراد را سبب می‎گردد.

در حقیقت می‎توان گفت یکی از انگیزه‎ های مهم تفریحات در محیط بیرون و فضای سبز، توانایی طبیعت در کاهش استرس عامل بسیاری از بیماری‎های فیزیک و روحی است که تاثیر بر اعصاب سمپاتیک جسم، روح و روان انسان را به همراه دارد.

تاثیر طبیعت بر زندگی انسان یا با حضور فیزیکی مثل پیاده‎روی، نشستن و صحبت کردن با یک دوست و مطالعه و فعالیت در آن (باغداری، کشاورزی، جهانگردی و اسب‎سواری)امکان‎پذیر است و یا با تماشای زیبایی خیره‎کننده آن از پشت پنجره و حتی نقاشی و تصاویر زیبای آن، میسر می‎گردد.

 طبیعت فرصت نسبتا مناسبی جهت بازسازی روح و روان انسان فراهم می‎نماید زیرا تعامل با محیط طبیعی ویژگی‎هایی دارد که در تعامل با محیط‏های دیگر کمتر ایجاد می‎گردد.طبیعت به علت داشتن زیبایی و عناصر زیبا، محرک دلپسندی است که انسان را از کارهای روزمره دور نموده و با جذب انسان، او را وادار به مکاشفه میکند. 

 با این وجود، منابع طبیعی و فضای سبز به علت توسعه اقتصادی و گسترش شهرنشینی سیر نزولی شدیدی به خود گرفته است و مناطق شهری به علت داشتن فضای سبز کمتر نسبت به روستاها، فرصت اندکی را برای ساکنین فراهم می‎نماید تا تنش‎های فیزیکی یا استرس‎های روحی خود را بهبود دهند.

بنابراین، استرس و افسردگی سرچشمه انواع بیماری‏های جسمی و ناهنجاری‌های خانوادگی و اجتماعی و مشکلات فیزیکی ناشی از آن، از مشکلات رایج مردم، در شهرها شده است که افزایش هزینه‎های سلامت عمومی جامعه را در پی دارد . به‎طوری‎که افسردگی و استرس عوامل اصلی بیماری‎ها شناخته شده است. در حالی که تاثیر درمانی فضای سبز در بیمارستان و استفاده از خاصیت درمانی آن‎ را یک‎نوع طبیعت درمانی است.زیرا با ایجاد یک محیط و منظره‎ای آرامش بخش سبب کاهش استرس، آسودگی و آرامش ذهن و جسم، تمدد اعصاب و تغذیه روحی و عاطفی بیمار گردیده و با کاهش ضربان قلب، فشارخون و افزایش فعالیت در بخشی از مغز که در کنترل روان انسان نقش دارد، سبب کاهش مصرف مسکن و بهبودی سریع‏تر و رهایی بیمار از بیمارستان می‎گردد 

دسترسی به فضای سبز به مردم در کاهش استرس کمک می‎کند.استرس به صورت منفی سلامت فیزیکی و ذهنی انسان را مختل میکند به علت ناآگاهی و عدم شناخت کافی گیاهان توسط مردم، پارک‎ها و فضاهای سبز به عنوان یک تجمل و خوش‏گذرانی در نظر گرفته می‎شود و باقی‎مانده وجوهات، بعد از ساخته شدن ساختمان و فضا‎های مصنوعی (سنگفرش، حیاط خلوت و دیوار تزیینی) را در ایجاد فضای سبز به‎کار می‎یرند.در  حالی‎که برخلاف دید همگان، فضای سبز در شهرها، نماینده یک سرمایه‎گذاری ملی کوچک با منفعت کلان برای آن شهر و مردم آن است. زیرا فضای سبز با افزایش تمرکز فکری و روحی جامعه، به مردم کمک می‎کند تا از خودشان مراقبت نمایند و دیگر نیاز نخواهد بود که مراکز درمانی و ایمنی شهرها برای رفع مشکلات شهر مانند گذشته تلاش کنند.

در واقع می‎توان گفت بهترین و ارزان‎ترین راه برای درمان بشر از فشارها و استرس‎های روزانه در زندگی پرتنش شهری، با احداث پارک‎های جنگلی، خیابان‏های سبز و حفاظت از منابع طبیعی امکان‎پذیر است که با توجه به مشکلات حاد روحی و روانی جوامع صنعتی امروز و نابودی منابع طبیعی نیاز است به‎شدت مورد توجه قرار گیرد که اولین قدم، افزایش دانش و استفاده از مشاورین روانشناسی در طراحی فضاهای شهری و ترویج فرهنگ ایجاد فضای سبز در محل زندگی حتی به اندازه یک بالکن در آپارتمان و حفاظت و حمایت از فضای سبز شهری  است. چون اولین تاثیر مهم فضای سبز، کاهش استرس و کمک به خالی شدن ذهن از مسائل منفی است.پس برنامه ریزی شهری با محوریت فضای سبز  به عنوان ابزاری برای مداخله اولیه برای کاهش مشکلات سلامت روان معرفی میشود که متاسفانه در طراحی فضای شهری و شهرک و مجتمع های مسکونی در شهر نادیده انگاشته شده  است که احساس تنهایی و اضطراب راب ه شهروندان القا می کند.