عصرملّت- رقابت های انتخاباتی یازدهیمن دوره مجلس شورای اسلامی این روزها در حالی در استان زنجان روزهای حساس خود را سپری می کند که لزوم مشارکت حداکثری در آن مورد تاکید همه گروه های سیاسی است.

انتخابات به عنوان یکی از مهم ترین شاخصه های مردم سالاری در جوامع بشری مورد توجه جدی است و این امر در نظام مقدس جمهوری اسلامی یکی از بنیادی ترین اصول محسوب می شود. در ۴۱ سال گذشته انتخابات متعددی در ایران برگزار شده و این امر نشان دهنده توجه به اصل مهم و تاثیرگذار مردم سالاری در جامعه ایران است.

مشارکت در انتخابات و تعیین سرنوشت در هر نظامی علاوه بر جنبه‌های شرعی که دارد، به عنوان یک حق نیز قلمداد می‌شود، حقی که در همه جوامع و مکاتب بشری به عنوان فضیلت و ارزش شناخته می‌شود و با عناوینی همچون «حق انتخابگری»، «حق مشارکت در تعیین سرنوشت» و … شناخته می‌شود.

در این راستا خبرگزاری مهر در  زنجان  میزگردی با حضور چهره های سیاسی و رسانه ای استان زنجان با عنوان «انتخابات مجلس یازدهم و لزوم مشارکت حداکثری در این انتخابات» برگزار کرد.

 در این نشست محمد اسماعیلی نماینده مردم زنجان در مجلس نهم و رئیس شورای ائتلاف نیروهای انقلاب استان زنجان، اصغر پرتوی استاد علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی زنجان، حسن کریمیان رئیس سابق خانه احزاب استان زنجان، فرشید جعفری استاد روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی زنجان، علی اکبر شیوخی مدرس دانشگاه و مدیرمسئول رسانه های «پایگاه خبری – تحلیلی پیام ملّت» و «دوهفته نامه عصرملّت» به گفتگو پرداختند.مشروح این گفتگو را از نظر می گذرانید.

همه انتخابات در ایران از حساسیت ویژه ای برخوردار است

رئیس شورای ائتلاف نیروهای انقلاب استان زنجان در این میزگرد با بیان اینکه در طول چهار دهه گذشته به برکت امام شهدا و زحمات ملت ایران، نعمت بزرگی در اختیار این ملت قرار گرفته و آن نیز تعیین سرنوشت‌شان به دست خود ملت است، گفت: به جرأت می‌توان گفت که یکی از بزرگ‌ترین برکات انقلاب اسلامی، همین انتخاباتی است که به طور میانگین هر دو سال یک‌بار در کشور برگزار می‌کنیم.

محمد اسماعیلی با اشاره به اینکه بی‌تردید مردم نیز با حضور حداکثری در این صحنه‌ها قدردان این نعمت بوده و سرنوشت خود را خودشان رقم می‌زنند، افزود: امروز همانند زمان قبل از انقلاب نیست که دیگران برای سرنوشت این ملت تعیین تکلیف کنند، به همین خاطر همه انتخاب‌ها از حساسیت ویژه‌ای برخوردار است، به‌ویژه مجلس شورای اسلامی که به تعبیر امام راحل، مجلس در رأس امور قرار دارد.

وی با یادآوری اینکه کسی نمی‌تواند مجلس شورای اسلامی را در نظام جمهوری اسلامی منحل کند، تصریح کرد: جایگاه بسیار رفیعی برای مجلس شورای اسلامی در قانون اساسی پیش‌بینی شده است، به همین خاطر حضور مردم در صحنه و پای صندوق‌های رأی می‌تواند سرنوشت کشور را رقم بزند. یعنی اگر ما مجلسی در طراز ملت ایران و نظام جمهوری اسلامی شکل دهیم، بسیاری از مشکلاتی که امروز ملت ایران با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، قابل حل است.

نماینده مردم زنجان و طارم در دوره نهم مجلس شورای اسلامی ادامه داد: مجلسی که بتواند خوب قانون وضع کرده و بر این قانون نیز به خوبی نظارت کند، به دولت کمک خواهد کرد که بر روی ریل قرار گیرد اما متاسفانه می‌بینیم که دولت‌ها به هر دلیلی از ریل خارج شده و مشکلاتی نیز ایجاد می‌کنند، به همین خاطر این حضور و مشارکت می‌تواند سرنوشت کشور و ملت را رقم بزند، بنابراین از حساسیت زیادی برخوردار است.

وی با بیان اینکه امروز احزاب فعال به معنای واقعی کلمه در کشور نداریم و در صورت وجود چنین احزابی، جایگاه مطلوبی در بین عموم مردم ندارند، اظهار کرد: آنچه که در طول دهه‌های اخیر مطرح شده، بحث جریان اصولگرا و اصلاح‌طلب بود که به جای احزاب، این دو جریان به مسائلی چون انتخابات ورود پیدا می‌کردند، هر چند معتقدیم این دو جریان نیز در چارچوب قانون و در قواره نظام مقدس جمهوری اسلامی ظاهر نشدند؛ چرا که اگر این دو جریان به درستی و در چارچوب قانون در این زمینه ورود می‌کردند، امروز یکی از این دو جریان در بین مردم از اقبال قابل قبولی برخوردار بود.

وی گفت: وقتی بعد از گذشت چهار دهه از انقلاب اسلامی، مردم شاهد وقوع برخی مفاسد از مسئولان در سطوح مختلف هستند، این خود باعث بدبینی مردم نسبت به مسئولان می‌شود و حتی می‌تواند به اصل نظام نیز خدشه وارد کند؛ چرا که به هر نحو، مسئولان منتسب به این نظام هستند، هر چند به واسطه برخی جریانات بر روی کار آمده باشند.

نماینده اسبق خانه ملت تصریح کرد: با توجه به اینکه در شرایط کنونی، احزاب تاثیر لازم را در جریان انتخابات ندارند، به همین خاطر نخبگان جامعه و آن‌هایی که متوجه شرایط کنونی بوده و درک درستی از اوضاع جامعه دارند و قادر هستند تحلیل درستی از وقایع داشته باشند، اگر به وظیفه خود در این برهه به‌ویژه در موضوع مجلس درست عمل کنند، می‌توانیم همین امروز مجلسی در طراز همین ملت داشته باشیم.

وی ادامه داد: متاسفانه باید قبول کنیم که نخبگان ما به‌ویژه آن‌هایی که متوجه موضوع بوده و می‌توانند شرایط را به خوبی تحلیل کنند، خیلی پای کار نیستند. اگر نخبگان جامعه در هدایت مردم در موضوعاتی چون انتخابات مجلس به وظایف خود به خوبی عمل می‌کردند، وضعیت امروز به وجود نمی‌آمد.

اسماعیلی با یادآوری اینکه کاندیدایی که فقط به واسطه هزینه‌های میلیاردی وارد مجلس می‌شود، خروجی آن جز خسارت به ملت و نظام، عایدی دیگری به دنبال نخواهد داشت، اظهار کرد: دریافتی این کاندیدا در صورت راه‌یابی به مجلس با حقوق فعلی کمتر از ۵۰۰ میلیون تومان خواهد بود، بنابراین باید کمی در خصوص این هزینه‌های میلیاردی درنگ کنیم، بدون شک این هزینه برای مردم نیست و نخبگان جامعه باید این افراد را در دادگاه عمومی مواخذه کنند، این در حالی است که عموم مردم به واسطه این کوتاهی‌ها متضرر خواهند شد.

مردم ایران در سخت‌ترین شرایط و فشارهای سخت اقتصادی در صحنه حضور پیدا کرده‌اند

وی با بیان اینکه مردم نسبت به اصل نظام، ولایت‌فقیه و ارزش‌های انقلاب هیچ مشکلی نداشته و این موضوع را بارها با حضور حداکثری خود در صحنه‌های مختلف به اثبات رسانده‌اند، افزود: مردم ایران در سخت‌ترین شرایط، از جمله دوران دفاع‌مقدس و بعد از آن در تحریم و فشارهای سخت اقتصادی در صحنه حضور پیدا کرده‌اند.

نماینده مردم زنجان و طارم در دوره نهم مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه برخی این تصور را داشتند که مردم نسبت به نظام و ارزش‌ها دچار مشکل شده‌اند، یادآور شد: همه به عینه دیدیم که با شهادت یک سردار، غوغای زیادی در داخل کشور رخ داد و حتی در خارج از مرزهای ایران اسلامی نیز عکس‌العمل‌های بی‌نظیری نسبت به این ترور ناجوانمردانه صورت گرفت. مردم بارها نشان داده و ثابت کرده‌اند که برای حفظ این نظام و اعلام وفاداری خود، پای کار هستند، حال این سئوال مطرح می‌شود که ایراد کار کجاست که امروز نگران حضور حداکثری در انتخابات هستیم.

این فعال سیاسی با بیان اینکه ایراد کار به عملکرد جریانات سیاسی ما در طول چهل سال گذشته بازمی‌گردد، اظهار کرد: طیف‌های مختلف سیاسی در طول چهار دهه اخیر در مسئولیت‌های مختلف، هم در دولت و هم در مجلس حضور داشتند اما آن چیزی که مردم انتظار داشتند، اتفاق نیفتاده است، تا جایی که بعد از گذشته چهل سال از پیروزی انقلاب اسلامی، در برخی موارد از اهداف انقلاب در حال فاصله گرفتن هستیم.

وی با اشاره به اینکه این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که مردم ما سخت‌ترین شرایط را تحمل می‌کنند اما در یک نگاه کلی می‌بینیم که فاصله معنی‌دار طبقاتی در کشور رخ داده و اشرافی‌گری در سطوح مختلف مسئولان در حال نهادینه شدن است، خاطرنشان کرد: نگرانی امروز مردم این است که مسئولان هر روز از آن‌ها فاصله می گیرند.

برای تداوم حضور حداکثری مردم در انتخابات باید انگیزه‌هایی در مردم وجود داشته باشد

اصغر پرتوی با بیان اینکه انتخابات ما گیرها و آسیب‌هایی دارد که باعث به وجود آمدن نگرانی‌هایی از جمله دغدغه حضور حداکثری مردم در این صحنه حساس سیاسی می‌شود، گفت: این در حالی است که هیچ‌گاه تلاش نکرده‌ایم این دغدغه را در ادوار گذشته مرتفع کنیم، اگر نظام و ساختار انتخاباتی ما درست شکل گرفته باشد، نباید نگران این موضوع باشیم که آیا در انتخابات، شاهد حضور حداکثری مردم خواهیم بود یا نه، اگر امروز این نگرانی وجود دارد، بی‌تردید از جایی نشأت می‌گیرد، در غیر این صورت دلیلی برای حضور نیافتن مردم در انتخابات وجود ندارد.

عضو هیأت علمی دانشگاه گفت:  جایگاه مجلس در نظام جمهوری اسلامی ایران را جایگاه رفیعی دانست و افزود: نمی‌توان گفت که مردم به خاطر شأن و جایگاه این قوه ممکن است حضور کمرنگی در انتخابات داشته باشند. معتقدیم برای تداوم حضور حداکثری مردم در انتخابات باید انگیزه‌هایی در مردم وجود داشته باشد. در گذشته پیوندهای معنوی مردم و انقلاب به هیچ وجه اجازه مطرح شدن چنین موضوعاتی را نمی‌داد اما نمی‌توان انتظار داشت که مردم چهل سال گذشته فقط با همین انگیزه در انتخابات حضور حداکثری داشته باشند و باید انگیزه‌های واقعی و ملموس را نیز به پیوندهای عمیق معنوی اضافه کرد، یعنی مردم باید احساس کنند که اگر در این عرصه حضور کمرنگی داشته باشند، فرصت ارزشمندی را از دست خواهند داد و در صورت حضور یافتن نیز به چیزهای ارزشمندی می‌رسند.

توجه جدی و اساسی به نقش احزاب در انتخابات

وی با تاکید بر اینکه اساس انتخابات، رقابت است، تصریح کرد: این بدان معنی است که ملت ببینند چند نوع برنامه پیش روی‌شان وجود دارد و طبیعتاً مردم نیز بر اساس نظر، خاستگاه، سلیقه و منافع خودشان حتماً یکی از این برنامه‌ها را نسبت به بقیه ترجیح خواهند داد و جمع دیگری نیز در مقابل، برنامه دیگری را ترجیح می‌دهند و در این بین یک رقابت شکل خواهد گرفت و در این شرایط هر کدام از ما تلاش خواهیم کرد تا کاری کنیم که برنامه‌ای که مدنظر ما است، به عنوان برنامه راهبردی انتخاب شود و اگر ما بتوانیم این روند را در صحنه انتخابات چینش کنیم، نباید نگرانی از بابت حضور مردم در انتخابات داشته باشیم.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه بی‌تردید مردم ایران یکی از سیاسی‌ترین مردمان هستند و آمارهای مختلف حاکی از آن است که در کشورهای توسعه‌یافته نیز گاهی شناخت کافی از همسایگان سیاسی خود در حوزه دیپلماسی ندارند، ادامه داد: این در حالی است که مردم ایران در این زمینه آگاهی بیشتری دارند، بنابراین اگر امروز احیاناً می‌بینیم که کمی نسبت به برخی مسائل سرد و بی‌انگیزه شده‌اند، این بدان خاطر است که انگیزش کمی وجود دارد و این انگیزش هم به دلیل کمرنگ بودن یا عمیق نبودن رقابت‌ها است، یعنی مردم احساس می‌کنند که تفاوت زیادی وجود ندارد و در برخی مواقع نیز مشاهده می‌کنند که انتخاب‌هایشان نتوانسته آن اتفاقات مدنظر را رقم بزند.

پرتوی با یادآوری اینکه انتخابات باید لوازمی داشته و از جمله لوازم مهم انتخابات، احزاب است، اظهار کرد: احزاب می‌توانند نخبگان را فعال و سازماندهی کرده و زمینه حضور آن‌ها را در صحنه انتخابات فراهم کنند و در نقطه مقابل نیز نخبگان می‌توانند از احزاب استفاده کرده و نقش خود را در این عرصه به منصه‌ظهور برسانند.

وی تاکید کرد: امروز نمی‌توان این اعتقاد را داشت که افرادی کاندیدای انتخابات مجلس هستند، بهترین نفرات ما را در کشور تشکیل می‌دهند، لذا این سئوال مطرح می‌شود که چرا نمی‌توانیم کاری کنیم که بهترین‌های ما در انتخابات به عنوان کاندیدا حضور داشته باشند. پاسخ این سئوال آن است که ما نتوانسته‌ایم ساختاری ترسیم کنیم که نخبگان ما برانگیخته شده و در این عرصه حضور داشته باشند و این حاکی از آن است که این ساختار برای اینکه از نخبگان جامعه برای حضور در این عرصه پشتیبانی کند، وجود ندارد.

وی افزود: بی‌تردید نمی‌توان این موضوع را کتمان کرد که افرادی هستند که با هزینه‌های هنگفت به صحن مجلس راه می‌یابند و این در حالی است که افرادی شایسته‌ای هم هستند که به دلیل نداشتن ظرفیت‌های مالی تبلیغاتی، نمی‌توانند حضور پررنگی در این عرصه داشته باشند و اینجا جایگاه واقعی احزاب مشخص می‌شود؛ چرا که احزاب در این مواقع انتخاب‌های شایسته را انجام داده و باعث برانگیخته شدن انگیزه نخبگان جامعه برای حضور در این عرصه می‌شوند.

کاندیداتوری در شرایط کنونی یک ریسک بزرگ است

پرتوی با بیان اینکه کاندیداتوری در شرایط کنونی یک ریسک بزرگ است، ادامه داد: بی‌تردید عده کمی عاشقانه وارد این عرصه شده‌اند ولی این تعداد محدود حلال مشکلات جامعه ما نیست و عده زیادی هم در این عرصه مشغول قمار هستند و بی‌تردید نخبگان جامعه قمارباز نیستند و نمی‌توانند این‌گونه در این عرصه حضور داشته باشند. یک کاندیدا باید حزب تشکیل دهد، خلاء حزبی را به تنهایی پر کند و مهم‌تر از همه اینکه هزینه‌های تبلیغاتی را تامین کند. اگر فردی بخواهد مخلصانه در این فضا حضور پیدا کند، با این اوصاف توان آن را نخواهد داشت

رئیس اسبق دانشگاه آزاد اسلامی زنجان گفت: اگر می‌خواهیم انتخابات در مسیر صحیح خود قرار گیرد، باید ابزار برگزاری این رویداد را نیز فراهم کنیم که متاسفانه در طول چهل سال گذشته به جد به این موضوع فکر نکرده‌ایم. امروز انتخابات ما نیاز به آسیب‌شناسی دارد. نخبگان دانشگاهی ما باید در این زمینه ورود پیدا کرده و ابزارها و ملزومات برگزاری یک انتخابات واقعی را فراهم کنند.

وی با اشاره به اینکه امروز این سئوال مطرح است که تا چه حد توانسته‌ایم بعد از گذشته چهل سال شیوه‌های درست برگزاری انتخابات را پیاده کنیم، تصریح کرد: یا باید انتخابات برگزار نکنیم یا اینکه لوازم برگزاری این رویداد را فراهم کنیم. فراموش نکنیم که انتخابات بدون احزاب بی‌معنا است. وجود این همه حزب سیاسی را باید یک طنز تلخ تاریخی دانست. هر انتخاباتی در هر کشوری به تعداد انگشتان یک دست حزب قوی دارد که نماینده سلایق مختلف مردم جامعه خود هستند و پایگاه اجتماعی قابل توجهی دارند و مدام در طول سال کار می‌کنند تا برای روز انتخابات آمادگی داشته باشند و اگر ما نیز احزاب‌مان این‌گونه باشد، دیگر مشکلی در این زمینه نخواهیم داشت.

پرتوی با تاکید بر اینکه کاندیدا را نمی‌توان با یک هفته تبلیغ شناخت اما حزبی که از این کاندیدا حمایت می‌کند و سال‌ها عملکرد داشته و یک سازمان است را می‌توان شناخت، بیان کرد: امروز باید به این موضوع توجه کنیم که در طول چهل سال گذشته تا چه حد توانسته‌ایم تحول ایجاد کنیم و رو به پیشرفت بودیم. ما در طول این سال‌ها انتخابات زیادی را تجربه کرده‌ایم، حال باید ببینیم چه تغییر ماهوی اتفاق افتاده است. سئوال امروز این است که چه کار کنیم تا انتخابات بهتری را برگزار و از این انتخابات در راستای منافع ملی استفاده کنیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه یادآور شد: باید ببینیم در نوع انتخاباتی که تا به امروز برگزار کرده‌ایم، چقدر پیشرفت داشته‌ایم و به چه میزان به صورت سیستماتیک عمل کرده‌ایم و چقدر توانسته‌ایم جلوی رانت و فساد را بگیریم. ما به جای اینکه به دنبال یافتن کاندیدای سالم برای انتخابات باشیم، باید به گونه‌ای عمل کنیم که امکان فساد برای این کاندیدا وجود نداشته باشد.

وی خاطرنشان کرد: اگر می‌خواهیم انتخابات به استحکام نظام کمک کرده و دستاوردی برای آن باشد، باید به این نکته توجه کنیم که یک نظام قوی در طبقه‌بندی نظام‌های سیاسی در جهان، نظامی نیست که لزوماً و فقط قدرت نظامی دارد، بلکه باید نظامی باشد که پایگاه اجتماعی قوی داشته و این پایگاه اجتماعی قوی نیز از طریق انتخابات به دست می‌آید.

احزاب و لیست حزبی باید در انتخابات مورد توجه جدی باشند

عضو فراکسیون اصلاح طلبان خانه احزاب استان زنجان با بیان اینکه عنوانی که تا به امروز از آن به عنوان گروه «چپ» و «راست» اطلاق می‌شود، ورای آن چیزی است که ما از آن به عنوان احزاب یاد می‌کنیم؛ چرا که احزاب دارای قانون و مرام‌نامه است، گفت: امروز باید زمینه برای فعالیت احزاب به‌ویژه برای مقاطع حساس کشور، از جمله انتخابات فراهم باشد.

حسن کریمیان با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران برای فعالیت احزاب در کشور قوانینی را وضع و مشخص کرده است، افزود: اولین مشخصه فعالیت احزاب، اخذ مجوز است که این مجوز نیز به واسطه برخورداری از تابعیت جمهوری اسلامی ایران صادر می‌شود، بنابراین زمانی که احزاب مجوز می‌گیرند، این بدان معنی است که فعالیت آن‌ها در چارچوب موازین جمهوری اسلامی خواهد بود.

وی با یادآوری اینکه امروز و در شرایط کنونی جامعه باید اجازه دهیم تا احزاب بتوانند در چارچوبی که برای آن‌ها در قانون تعریف شده است، فعالیت داشته باشند، تصریح کرد: نباید فضایی به وجود آید که از فعالیت احزاب به بهانه‌های مختلف ممانعت به عمل آمده و یا این‌گونه مطرح شود که فقط احزاب مستقل می‌توانند به فعالیت سیاسی خود ادامه دهند، این در حالی است که عنوان مستقل، محلی از اعراب برای احزاب ندارد.

این فعال سیاسی اصلاح طلب با اشاره به اینکه افراد و یا کاندیداهایی که خود را به عنوان فرد مستقل معرفی و وارد گود رقابت در عرصه انتخابات می‌شوند، بعد از اینکه نتوانند توانمندی و کارآمدی خود را در این عرصه به منصه‌ظهور بگذارند، هیچ حزب و گروهی نیست که پاسخ‌گوی عملکرد این افراد باشد، ادامه داد: این موضوع در مورد انتخابات ریاست‌جمهوری نیز صادق بوده و اگر احزاب به معنای واقعی کلمه در این صحنه‌ها دخالت داده شوند، این تشکل‌های قانونی نیز موظف به پاسخ‌گویی خواهند بود.

رئیس سابق خانه احزاب استان زنجان با تاکید بر اینکه اگر قرار باشد در عرصه‌ای چون انتخابات، حضور پررنگ احزاب را احساس نکنیم، این سئوال مطرح می‌شود که هدف از تشکیل این گروه‌ها و تشکل ها چیست و چه وقت باید کارآیی آن را در جامعه به عینه مشاهده کنیم، اظهار کرد: امروز نیاز مبرم به این موضوع داریم که مردم شناخت کافی از احزاب داشته و این‌گونه نباشد که افراد با عنوان «مستقل» بخواهند این‌گونه وانمود کنند که وابسته به هیچ حزبی نیستند؛ چرا که این خود به معنای نبود جایگاه ارزشمند برای تشکلی چون احزاب است.

کریمیان با بیان اینکه احزاب در عرصه‌ای چون انتخابات به عنوان بازوی توانمند برای کاندیداها بوده و اجازه نمی‌دهند که افراد خارج از چارچوب و شایستگی‌هایی که دارند، در این عرصه حضور پیدا کنند، بیان کرد: این خود بیانگر کارآیی احزاب است که باید در چنین مواقعی بتوانند امتحان پس دهند اما متاسفانه امروز احزاب را در اموری که باید وارد کنند، دخالت نمی‌دهند. امروز احزاب نیازمند این هستند که سنجیده شده و محک زده شوند، در غیر این صورت همه احزاب این ادعا را خواهند داشت که قادر به اثبات خود هستیم اما زمینه فراهم نیست که این خود یک آفت است.

وی ادامه داد: یکی از راه‌های افزایش میزان حضور مردم در انتخابات و نیز اهرمی برای کنترل رفتار کاندیداها، بحث احزاب است. زمانی که کاندیدای مورد نظر یک حزب وارد مجلس شد، این به معنای آن است که حزب مذکور در طول چهار سال باید بر عملکرد آن نماینده نظارت کافی داشته باشد تا به این مهم دست یابد که بعد از حضور این فرد چه دستاوردهایی برای استان رقم خورده است؛ چرا که در اصل، احزاب باید پاسخ‌گوی عملکرد نمایندگان خود در مجلس به مردم باشند.

این فعال سیاسی از وجود ۴۲ حزب در زنجان خبر داد و با یادآوری اینکه هیچ مشاوره‌ای حتی رایگان از این احزاب برای عرصه‌های مختلف صورت نمی‌گیرد، افزود: این در حالی است که احزاب تشکل‌هایی کاملاً قانونی هستند اما هنوز برای عموم مردم آن‌طور که باید شناحته نشده است، مهم‌تر از همه اینکه احزاب بازوی توانمندی بوده و می‌توانند پلی بین مردم و مسئولان باشند.

وی با بیان اینکه بعد از گذشت بیش از چهار دهه از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، این نظام به همت ملت همیشه در صحنه ایران اسلامی، انتخابات زیادی را در برهه‌های مختلف و حساس تجربه کرده است، تصریح کرد: امسال با توجه وضعیتی که لیست نهایی تایید صلاحیت شده‌ها دارد، امیدواریم در انتخاب کاندیدای اصلح از سوی مردم تاثیر نگذاشته و شاهد رقابت سالمی باشیم.

رئیس سابق خانه احزاب استان زنجان با تاکید بر اینکه رقابت تنگاتنگ و حضور کاندیداها از طیف‌های مختلف سیاسی و اجتماعی باعث پررونق و داغ شدن تنور انتخابات می‌شود، خاطرنشان کرد: این در حالی است که اگر قرار باشد چهره‌های شاخص به دلایل مختلف از حضور در این عرصه منع شوند، بی‌تردید همه این عوامل در انتخاب نهایی مردم نیز تاثیرگذار خواهد بود؛ چرا که این شائبه به وجود خواهد آمد که اگر قرار باشد هم‌وطنی به کاندیدای مورد نظر خود به دلیل رد صلاحیت شدن نتواند رأی دهد، چه کسی قرار است جایگزین انتخاب اصلی این فرد شود.

مفهوم مشارکت در انتخابات در یک نظام دینی با مفهوم مشارکت در انتخابات در یک نظام غیردینی و سکولار کاملاً متفاوت است

استاد روابط بین الملل دانشگاه با بیان اینکه بعد از گذشت چهار دهه، ما هنوز در آغاز راه هستیم، گفت: مفهوم مشارکت در انتخابات در یک نظام دینی با مفهوم مشارکت در انتخابات در یک نظام غیردینی و سکولار کاملاً متفاوت است. متاسفانه نگاه رسانه‌های داخلی و برخی از کارشناسان ما این است که یک نظام سکولار از منظر یک نظام غیردینی به ارزیابی و داوری در مورد انتخابات و مشارکت در یک نظام دینی می‌پردازد.

دکتر فرشید جعفری با یادآوری اینکه ما متعاقب انقلاب اسلامی ایران، یک نظام دینی را برپا کردیم و این یعنی اقتصاد، فرهنگ و سیاست در تداوم الهیات دینی، اسلامی و شیعی است، افزود: نوع نگاه ما نسبت به این نظام نیز باید متفاوت‌تر از نوع نگاهی باشد که به کشوری چون انگلستان و یا فرانسه داریم و نمی‌توانیم از منظر این کشورها و نظام سیاسی و تفکر آن‌ها، نظام سیاسی خود را مورد ارزیابی قرار دهیم.

جعفری با بیان اینکه آنچه که در خصوص حزب مهم است، آن است که در دولت اسلامی فقط یک حزب وجود دارد و آن حزب الله است و می‌خواهیم در این مسیر حرکت کنیم، ادامه داد: ما امروز معطوف به دولت‌مردان و مجلسیان هستیم. خودپردازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی سه مرحله گام دوم انقلاب است و نماینده‌ای که رفتار و شأن اجتماعی‌اش قبل از زمان ورود به مجلس و بعد از آن متفاوت باشد، به درد دولت اسلامی نمی‌خورد. یک دولت‌مرد و یک مجلسی که در دولت اسلامی زندگی می‌کند نباید انقلابی‌نما باشد.

وی با یادآوری اینکه ما امروز در یک جامعه دینی و دین‌مدار زندگی می‌کنیم و وقتی می‌خواهیم مفاهیم را تعریف کنیم، این مفاهیم باید با این بستری که در آن زندگی می‌کنیم، مطابقت داشته باشد، اظهار کرد: متاسفانه ما بر روی مفاهیم ارزشمندی که داریم، کار نکرده‌ایم، چون فضای فکری جهان، فضای فکری غربی است و آن مفاهیم به صورت رگباری در ذهن ما وارد می‌شود و زمانی که صحبت از مشارکت در انتخابات به میان می‌آید، این مشارکت مفهومی غربی است که می‌خواهیم در نظام اسلامی آن را پیاده کنیم و بی‌تردید نتیجه‌بخش نخواهد بود.

مهمترین ابزار مردم برای نظارت بر عملکرد نهادهای حاکمیتی و مشارکت در قدرت سیاسی انتخابات است

یک فعال رسانه ای با اشاره به حضور مردم در انتخابات گفت: مهمترین ابزار مردم برای نظارت بر عملکرد نهادهای حاکمیتی و مشارکت در قدرت سیاسی انتخابات است و بدیلی برای این موضوع در این شرایط وجود ندارد.

علی اکبر شیوخی در بیان مولفه های مشارکت برای انتخابات و تاثیر آن بر معادلات در ساختار قدرت اظهار کرد: متغیرهای بسیاری در میزان مشارکت مردم در انتخابات موثر هستند که می توان به گذشته مجالس و شوراهای شهر و روستا و دولت و همه نهادهایی که انتخابی هستند و عملکرد آنها در دوران فعالیت اشاره کرد.

مدیرمسئول رسانه های «پایگاه خبری – تحلیلی پیام ملّت» و «دوهفته نامه عصرملّت» افزود: شعارها و وعده های مطرح شده در ادوار مختلف انتخابات و نتیجه و عمل و یا به وادی فراموشی سپردن شعارهای مطرح شده بر رفتار مردم اثرگذار است و رفتار مردم بر مبنای گفتار و رفتار های منتخبان و حاکمیت تعریف می شود و این نسبت یک نسبت مستقیم و دو طرفه است.

وی با مولفه های اثرگذار در ابعاد داخلی اشاره کرد و گفت: ایجاد فضای سیاسی و فرهنگی متناسب با اوضاع و مطالبات اجتماعی در گرم کردن فضای انتخابات موثر است و البته یکی از مشکلات جامعه ما رفتارهای دوگانه قبل و بعد از انتخابات با پدیده های فرهنگی و هنجارهای اجتماعی است و این پارادوکس ها می تواند یک سیر نامطلوب ایجاد کند.

استاد جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان اضافه کرد: در ابعاد خارجی نیز باید مصالح و منافعمان را تعریف کنیم و بپذیریم که یک کشور مستقل از حیث فرهنگی و سیاسی چه شاخصه هایی باید داشته باشد و چگونه متناسب با این خصایص رفتار کند. ارمغان بیگانه برای یک ملّت مستقل نمی تواند ثمره مطلوبی باشد.

شیوخی تصریح کرد: جمهوری اسلامی یک کشور مستقل است و بهای استقلال خود را هم می پردازد و این نگرش در جامعه مورد توجه باشد که منافع و مصالح کشور نباید مورد معامله و وجه المصالحه دعواهای داخلی قرار بگیرد و رقابت های داخلی و حتی کشمکش ها باید بر اساس تئوری توسعه برای نیل به آرمان های ملی تعریف شود.

این روزنامه نگار اظهار کرد: جریان های داخلی باید بپذیرند عرصه قدرت در جغرافیای یک ملّت عرصه رقابت است نه جنگ و دشمنی و اگر روزی منافع و مصالح ملی دچار چالش شود همه در کنار هم خواهند بود.

شیوخی با اشاره به اینکه امروز سئوالی که در خصوص احزاب وجود دارد، این است که چرا این تشکل ها مورد اقبال مردم نبوده و یا نیستند، افزود: ما امروز با موضوعی به نام قانون و ساختارها مواجه هستیم. این سئوال نیز مطرح است که نقدهایی که امروز معمولاً متوجه نهادهای نظارتی می‌شود را چه کسانی تدوین کرده‌اند، آیا جزو نمایندگان مجلس بوده‌اند، به همین خاطر یکی از ایرادهای اساسی که در بحث مشارکت در انتخابات با آن مواجه هستیم، بحث قوانین است، قوانینی که خودمان وضع کرده و امروز به واسطه همین قوانین دچار مشکل شده‌ایم.

این استاد جامعه شناسی، قانون انتخابات را قانون جامعی ندانست و تصریح کرد: روند ثبت‌نام کاندیداها که اجازه می‌دهیم هر کسی به این عرصه ورود پیدا کند، تنها دلیل آن مردم‌سالاری دینی است و فیلتری که برای این عرصه تعریف کرده‌ایم، فقط شورای نگهبان است.

امروز توده‌های مردم منافع خود را بر اساس نگاه خود تعریف می‌کنند، نه بر اساس منافع حزب و نگاه نخبگان جامعه

وی ادامه داد: امروز احزاب قدرتمندی که منطبق بر واقعیت‌های جامعه و ساختارها باشد، نداریم. ما نتوانسته‌ایم واقعیت‌های جامعه را به خوبی درک کنیم. امروز توده‌های مردم منافع خود را بر اساس نگاه خود تعریف می‌کنند، نه بر اساس منافع حزب و نگاه نخبگان جامعه.

اگر به دوران جنگ تحمیلی بازگردیم، خواهیم دید که جمهوری اسلامی در بدترین شرایط نیز اقدام به برگزاری انتخابات کرد

این فعال رسانه‌ای با تاکید بر اینکه چهل سال برای یک حکومت، عمر طولانی نیست، خاطرنشان کرد: آیا نقدهایی که امروز به حاکمیت داریم، چند دهه گذشته نیز داشتیم. ما یک صعود پلکانی را طی می‌کنیم. ابتدا به ساکن باید دید که هدف‌مان از این نقدها چیست و به دنبال چه نوع توسعه‌ای هستیم. اگر به دوران جنگ تحمیلی بازگردیم، خواهیم دید که جمهوری اسلامی در بدترین شرایط نیز اقدام به برگزاری انتخابات کرد. باید دید منافع ملی ما در کجای این نقدها قرار دارد.

شیوخی بررسی موشکافانه فراز و فرودهای جمهوری اسلامی در عرصه های مختلف را یادآور شد و گفت: یک روز در کشور از ساخت یک قطعه صنعتی عاجز بودیم و یا در دوران جنگ با ابتدایی ترین ابزار از خود دفاع می کردیم، وضعیت پزشکی مان هم تعریفی نداشت و به همین میزان در بحث مسائل سیاسی و اجتماعی هم خیلی تعریف نداشت اما اگر این سیر اجتماعی و سیاسی هم مورد بررسی قرا بگیرد در یک اشل مطلوب پیش رفته است و البته با چشم اندازها ممکن است فاصله بسیار داشته باشیم.

وی گفت: به هر تقدیر بازهم تاکید می کنم انتخابات مهمترین و موثرترین ابزار قدرت ملی هم از حیث داخلی و هم در بعد خارجی است، در بعد داخلی نظارت بر حاکمیت و نهادهای حاکمیتی و در عرصه خارجی هم قدرت نمایی در برابر بیگانه ای است که بخواهد هویت ملی یک ایرانی را مخدوش کند.