دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و پنجمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری هفتم اسفند ماه امسال با حضور پرشور مردم در سراسر کشور به ویژه شهرهای آذربایجان غربی برگزار شد که نتایج قابل توجهی داشته و تاثیرات آن در بعد معادلات داخلی، منطقه ای و خارجی چشمگیر بوده است.
حضور پرشور جوانان، صفوف طولانی در مقابل شعب اخذ رای تا پاسی از شب، ایجاد تغییرات اساسی در ترکیب مجلس شورای اسلامی و توجه بیشتر به نخبه گرایی تا شهرت و توجه به خواسته های کلان تر نسبت به مطالبات دم دستی و کوچک از سوی نامزدها از جمله مواردی بود که این دوره را متمایز از دوره های گذشته انتخابات مجلس شورای اسلامی در کشور و آذربایجان غربی کرد.
مردم آذربایجان غربی در این انتخابات حضوری پرشور داشتند به طوری که در برخی حوزه های انتخابیه این حضور تا بیش از ۸۶ درصد نیز اتفاق افتاد و در هیچ حوزه ای مشارکت کمتر از ۵۴ درصد نیز رخ نداد.
در کنار این حضور پرشور، نوع انتخاب افراد و توجه مردم به تبلیغات نامزدها و آرای به دست آمده در کل کشور حاکی از بلوغ سیاسی مردم ایران دارد به طوری که در بسیاری از موارد، مردم به نگرش ها، گرایش ها، کارنامه ها و برنامه ها رای داده اند و تنها در اندک مواردی، مغلوب فضای رقابتی ناسالم شده و با توجه به تبلیغات پرطمطراق و پر سرو صدای نامزدها، داوطلب مورد نظر خود را انتخاب کرده اند.
برای بررسی نتایج این انتخابات، ابعاد مختلف حضور مردمی در آن، نگاه به فضای تبلیغاتی موجود در انتخابات این دوره و ملزومات مطالبه گری از نمایندگان راه یافته به مجلس، استادان دانشگاهی ارومیه میهمان میزگرد ایرنا آذربایجان غربی بودند.
این استادان دانشگاه در میزگرد ایرنا بر این اعتقاد بودند که پوپولیسم و لومپنیسم تا حدود زیادی در این انتخابات از نظر مردم رنگ باختند و منطق گرایی در کنار توجه به افراد نخبه و کاردان در صدر علایق این دوره مردم قرار داشت که این امر می تواند در ایجاد مجلسی با شاخص های توسعه سیاسی بسیار با اهمیت باشد.

*****
حضور پرشور مردم در انتخابات هفتم اسفند و نتایج آن
دکتر هوشنگ عطاپور مدیرکل دفتر امور فرهنگی و اجتماعی استانداری آذربایجان غربی و مدرس دانشگاه در این میزگرد با اشاره به اینکه انتخابات هفتم اسفند از جهات مختلف، تاریخی بود، گفت: این انتخابات با شور و نشاط بسیاری برگزار شد و مردم با مشارکت خود، نشان دادند همواره نقشی اساسی در تعیین سرنوشت کشور داشته و دارند.
وی افزود: علاوه بر مشارکت بالای سیاسی و حضور پرشور مردمی، فضای تنش زا و قطبی در انتخابات به فضای رقابتی تبدیل شد که این امر نیز تاثیر زیادی در ایجاد حماسه هفتم اسفند در کشور داشت.
حجت الاسلام کریم جباری مدیر امور فرهنگی و استاد دانشگاه ارومیه نیز در این میزگرد اظهار کرد: در انتخابات هفتم اسفند امسال وحدت و همدلی مورد نظر مقام معظم رهبری که از ابتدای سال بر آن تاکید داشتند، محقق شد.
وی مشارکت بالای مردم را عاملی در مقابله با فشارهای خارجی وارد شده بر ایران دانست و اضافه کرد: از ابتدای انقلاب شکوهمند اسلامی ایران جو تبلیغاتی شدیدی علیه اسلام و نظام مقدس جمهوری اسلامی وجود داشته که این روند همچنان ادامه دارد که هدف مهم این امر ایجاد شکاف در نظام بوده و این امر همان نفوذی است که مقام معظم رهبری همواره آن را گوشزد می کنند.
وی ادامه داد: در این انتخابات با حضور پرشور مردم، وجود تنش در بین مردم و مسئولان رنگ باخت و این امر زمینه ساز ثبات و استحکام بیشتر کشور شد.
استاد دانشگاههای ارومیه گفت: در این دوره حضور به حدی پرشور بود که برخی جوانانی که در دوره های گذشته فکر شرکت در انتخابات نداشتند، در این انتخابات حاضر شده و رای دادند.
حجت الاسلام جباری تاکید کرد: هر وقت ما توانسته ایم اختلافات داخلی و سوء تفاهم های سیاسی را به صورت سیستماتیک در داخل نظام پاسخ دهیم، موفق تر بوده ایم.
دکتر بهنام علیزاده استاد علوم سیاسی دانشگاه های ارومیه هم در این میزگرد نتیجه حضور قابل توجه مردم کشورمان در پای صندوق های رای را پویایی بیشتر جامعه عنوان کرد و افزود: این پویایی در کنار ثبات سیاسی زمینه ساز ترقی، توسعه، پیشرفت و اقتدار ایران در همه عرصه ها خواهد بود.
وی اضافه کرد: در انتخابات هفتم اسفند امسال تا حدود زیادی شاهد وفاق، همدلی و فضای سالم رقابتی بودیم که این امر بر اقتدار ما در منطقه و جهان می افزاید.
وی با اشاره به وضعیت ناگوار امنیتی منطقه و همسایگان کشورمان اظهار کرد: با این وجود در کشور ما امنیت با شاخص های بالایی برقرار است و همین امر زمینه ساز برگزاری انتخابات پرشکوه می شود.

*****
تمکین به قانون در بررسی صلاحیت ها و رقابتی بودن انتخابات
هوشنگ عطاپور مدیرکل دفتر امور فرهنگی و اجتماعی استانداری آذربایجان غربی در این خصوص نبود احزاب در کشور را یک دغدغه مهم دانست و گفت: با توجه به این امر، هزینه های مادی روی کاندیداها سرشکن می شود و رسانه ها نیز وظایف سنگین تری بر عهده می گیرند که این امر هزینه فعالیت های سیاسی را بالا می برد و جریان های مختلف شکل می گیرد.
وی افزود: در این دوره از انتخابات تحول قابل توجهی در جریان های سیاسی در کشور روی داد که آن هم تمکین به قانون و فصل الخطاب دانستن آن به رغم رد صلاحیت های گسترده بود.
وی اضافه کرد: این جریان های سیاسی با قبول اصالت قانون از انفعال خارج شدند و استراتژی شان را تغییر دادند و با راهبرد استفاده از حداقل های ممکن برای رسیدن به پیروزی تلاش کردند.
وی اظهار کرد: خود این تحول در جامعه سیاسی ایران موجب شد تا فتح بابی در خصوص محترم شمردن قانون و استفاده از ظرفیت های قانونی برای رقابتی تر شدن انتخابات صورت گیرد.
مدیرکل فرهنگی و اجتماعی استانداری آذربایجان غربی ادامه داد: با این شرایط و با وجود اینکه بسیاری از نیروهای جریان های سیاسی مختلف از حضور در صحنه رقابت باز مانده بودند، رقابتی ترین انتخابات به ویژه در تهران و شهرهای بزرگ شکل گرفت و مشارکت سیاسی نیز افزایش یافت.
عطاپور با اشاره به اینکه فضای رقابتی در آذربایجان غربی نیز با استفاده از تمام ظرفیت های نامزدهای انتخاباتی موجود شکل گرفت، گفت: البته نوع رقابت در استان ما سیاسی نبود و بیشتر به فضای شکل رقابت اجتماعی نمایان شد.
حجت الاسلام جباری مدیر امور فرهنگی دانشگاه ارومیه نیز در این خصوص با تاکید بر اینکه باید شاخص های نمایندگی و نامزدهای انتخابات مجلس تدوین و طراحی شود، افزود: این شاخص ها باید در راستای وظایف نمایندگی بوده و توجه به مشکلات مردم، درایت، درک سیاسی و درک دقیق از واقعیت های اجتماعی در این خصوص مورد توجه باشد.
وی اضافه کرد: نباید اجازه دهیم مجلس جای آزمون و خطا باشد و به تجربه نامزدها و نمایندگان باید در این خصوص توجه ویژه صورت گیرد.
وی با ابراز خرسندی از تغییر نگاه و رفتار مردم در خصوص رد صلاحیت ها اظهار کرد: در این دوره، برخی جریان ها، انتقادهای خود را به تجمعات خیابانی تبدیل نکردند و رد شدگان بررسی صلاحیت ها و نمایندگی هم، مردم را به مشارکت بیشتر دعوت کردند.
استاد دانشگاه های ارومیه ادامه داد: اصلاح طلبان رد صلاحیت شده به مشارکت سیاسی مردم کمک کردند و اصولگرایانی هم که رای نیاوردند، در اولین فرصت به خاطر حضور مردم و انتخاب آنها پیام تبریک صادر کردند که این امر گام برداشتن در راستای بلوغ سیاسی را نوید می دهد.
بهنام علیزاده استاد دانشگاه های ارومیه هم در این رابطه با اشاره به اینکه اصلاح طلبان از سال ۹۲ بازی کردن در زمین طراحی شده را به طراحی زمین بازی ترجیح داده اند، گفت: عقلانیت سیاسی از همان سال در کشور حاکم شد که پس از آن نیز شفافیت سیاسی جای خود را در کشور پیدا کرد.
وی با تحلیل جامعه سیاسی کشور در سه دهه اخیر افزود: دهه ۷۰ دهه عرض اندام اصلاح طلبان، دهه ۸۰ دهه عرض اندام اصولگرایان و دهه ۹۰ نیز دهه عقلانیت سیاسی است که این امر نشانه ای خوب از بلوغ فکری هر دو طیف برای استفاده از فرصت های به دست آمده محسوب می شود.
وی همچنین با تاکید بر لزوم طراحی قابلیت هایی برای نامزدی نمایندگی مجلس شورای اسلامی افزود: تنها داشتن مدرک و پشتوانه مالی و رانت نمی تواند قابلیتی برای حضور در بین نامزدها باشد بلکه نماینده مجلس باید بتواند قابلیت سیاسی و مدیریتی خود را نشان دهد.

*****
نامشخص بودن چارچوب تبلیغات انتخاباتی و توجه کم به اخلاق رقابت انتخاباتی
هوشنگ عطاپور در این میزگرد بر وجود خلاء قانونی در نظارت بر تبلیغات انتخاباتی تاکید کرد و ادامه داد: در این دوره از انتخابات با توجه به این امر، فضای شدید تبلیغاتی را شاهد بودیم که البته مشکلات زیادی نیز در این خصوص وجود داشت.
وی گفت: یکی از مشکلاتی که هنوز در آذربایجان غربی وجود دارد، مطالبه محور بودن تبلیغات است و در تبلیغات بحث های سیاسی کلان، کم مطرح می شود و فضا، فضای پاسخ به مطالبات مردم بوده و نامزدهای انتخاباتی به شدت تحت فشار مطالبات مردم هستند.
وی با اشاره به اینکه هزینه های کلان تبلیغاتی بار ضد ارزشی دارد، افزود: این نوع تبلیغات به مردم القا می کند که هر کس پول زیاد داشته باشد، می تواند در کورس رقابت باقی بماند که این هم درست نیست.
مدیرکل امور فرهنگی و اجتماعی استانداری آذربایجان غربی اضافه کرد: ما باید به سمتی برویم که نخبه ها را به مجلس بفرستیم و فردی را انتخاب کنیم که کارکرد مفید داشته باشد و حریم ادب عمومی را نیز رعایت کند.
بهنام علیزاده استاد دانشگاه های ارومیه نیز در این خصوص مجلس را جای برگزیده ها و افراد دارای قابلیت دانست و اظهار کرد: در کشور ما دو نوع گرایش در زمان انتخابات وجود دارد که نخبه گرایی و پهلوان گرایی را شامل می شود و ما بیشتر به پهلوان گرایی سوق پیدا کرده ایم.
وی ادامه داد: به همین علت است که هر نامزدی می خواهد پهلوان گونه وارد عرصه شود و این امر عرصه را برای ورود پوپولیست ها و لمپن ها هموار می کند.
وی گفت: ما باید سعی کنیم تا افراد نخبه را به مجلس بفرستیم که معرفی این افراد نیز با روش تبلیغاتی فعلی و زمان محدود، امکانپذیر نیست.
استاد دانشگاه های ارومیه افزود: در یک هفته فرصت تبلیغات انتخاباتی با آن جنجال ها و روش ها، امکان سنجش کاندیداها وجود ندارد و این امر سرخوردگی سیاسی به وجود می آورد.
حجت الاسلام جباری استاد دانشگاه های ارومیه نیز تبلیغات موجود را تبلیغات بصری و غیر کارشناسانه عنوان کرد و ادامه داد: یکی از مهمترین عوامل این امر، کم بودن زمان تبلیغات است که بی قانونی و حضور پیش از موعد را توسط کاندیداها موجب می شود و ناخواسته مردانی را که باید در آینده قانون گذار باشند، به ورطه قانون شکنی می کشد.
وی اضافه کرد: تمامی نامزدها باید به نمایندگی مجلس به عنوان گره گشای مشکلات مردم نگاه کنند که اگر این گونه نباشد، نمی توانند در آینده برای مردم و خدا پاسخگو باشند.

*****
خواسته ها و مطالبات از نمایندگان: پاسخگویی و قانون مداری
هوشنگ عطاپور با اشاره به لزوم توجه نمایندگان منتخب به موضوع حکمرانی خوب اظهار کرد: مسئولیت پذیری، پاسخگویی، شفافیت، صداقت و همراهی با مردم از شاخصه های این حکمرانی است که باید مد نظر منتخبان مردم باشد.
وی گفت: یکی از مهمترین مواردی که نمایندگان شهرستان های مختلف باید رعایت کنند، پذیرش این نکته است که آنها باید نماینده کل ایران باشند و مشکلات همه ایران را فارغ از حوزه انتخابیه خود پیگیری کنند که در این صورت زمینه ساز وحدت و همدلی داخل مجلس و بین نمایندگان شده و توسعه کشور را رقم می زنند.
مدیرکل امور فرهنگی و اجتماعی استانداری آذربایجان غربی افزود: در کنار این امر باید مطالبات استان نیز مد نظر باشد تا زمینه توسعه همه جانبه و متوازن فراهم شود.
حجت الاسلام کریم جباری نیز در این خصوص اظهار کرد: رعایت ادب و حرمت نسبت به همه افراد، ترجیح منافع ملی و مردمی به منافع شخصی و فامیلی، توجه به مشکلات واقعی مردم، پای بندی به شعارها، توجه به این نکته که نمایندگان نیز بخشی از این نظام هستند، پیگیری مطالبات مردم، پرهیز از قانون شکنی از جمله شاخصه های نماینده خوب است که امیدواریم این امر در نمایندگان این دوره بیش از پیش دیده شود.
بهنام علیزاده استاد دانشگاه های ارومیه هم وظیفه نماینده را قانون گذاری و نظارت بر اجرای قانون دانست و اضافه کرد: شجاعت، احتیاط و تخصص سه رکن کار نمایندگی است و باید در کنار شجاعت برای خواست مطالبات مردم، از گفته های هزینه ساز برای نظام خودداری شود و به صورت تخصصی نیز در حوزه های مختلف بررسی کارشناسی صورت گیرد تا زمینه شکل گیری مجلسی موفق فراهم شود.
به گزارش ایرنا، آذربایجان غربی ۱۲ نفر نماینده در خانه ملت دارد که سهم ارومیه سه نماینده، میاندوآب ـ شاهین دژ ـ تکاب دو نماینده و سهم هر کدام از حوزه های انتخابیه هفت گانه ماکو ـ شوط ـ پلدشت ـ چالدران، خوی ـ چایپاره، سلماس، نقده ـ اشنویه، مهاباد، بوکان و پیرانشهر ـ سردشت یک نماینده است.
در هفتم اسفندماه شش نفر از این ۱۲ نماینده استان انتخاب شدند و تکلیف شش نماینده دیگر استان نیز در دور دوم مشخص خواهد شد.
در این دوره از انتخابات ۶۵.۵ درصد از واجدان شرایط استان آذربایجان غربی در انتخابات شرکت کردند.
جمعیت استان بر اساس آخرین آمار سه میلیون و ۲۳۳ هزار نفر و تعداد واجدان شرایط رای دادن در آذربایجان غربی نیز دو میلیون و ۲۹۹ هزار نفر اعلام شده است.