زینب سودی- ۱۳ سال است که  از آغاز به کار تاکسی بانوان در زنجان میگذرد. آن اوایل که راننده های تاکسی های دیگر به چشم رقیب به آنها نگاه می کردند ولی احتمالا باید امیدوار باشیم که طی این سال ها این مشکل حل شده باشد  منتهی حتما  همه آنهایی که یکبار مسافر تاکسی بانوان بوده اند متوجه فرسودگی آن شده اند. نوسازی تاکسی های بانوان یکی از مشکلات راننده های  تاکسی سبز است و اما مورد دیگری که  علت آن را  نه در قانون که باید در جای دیگری جستجو کرد ، محدودیت سوار کردن مسافر مرد است. مسأله ای که در برخی شهرها حل شده است . مثلا رانندگان تاکسی های بانوان شهر قزوین  این محدودیت را ندارند اما هنوز در زنجان این مساله علی رغم پیگیری های تعاونی تاکسی بانوان هنوز  به نتیجه نرسیده است.

تاکسی بانوان زنجان از سال۸۷ در زنجان تأسیس شد و تا الان با فراز و فرود های زیادی مواجه بوده است. گرچه هدف و فلسفه راه اندازی تاکسی های ویژه بانوان جابه‌جایی راحت و ایمن زنان بوده است ولی گویا سوار کردن مسافر مرد ضدیتی با این هدف ندارد و یا اگر قرار است محدودیت مسافر داشته باشند باید از جای دیگر این موضوع جبران شود ضمن اینکه محدودیت  فعالیت این  تاکسی ها در ساعات شب هم به کمبود مسافر و درآمد کمتر دامن می زند.

 لیلا باقری رئیس تعاونی تاکسی بانوان فضیلت در گفت و گو با « پیام ملّت» گفت: از سال۸۷ که تاکسی بانوان در زنجان افتتاح شد تا امروز روز به روز استقبال کننده بیشتر شده و زنانی که برخی های از آن ها نان آور خانواده بودند توانسته اند از همین جا درآمدی داشته باشند.

تاکس بانوان در سال ۸۷ ابتدا با ۴۰ دستگاه شروع به کار کرد که۲۰ دستگاه را در ابتدا کمیته امداد داده بود و بقیه را بهزیستی و یا استانداری تهیه کرده بود و بعد هم به  59 تا رسید و امروز با ۸۲ نفر در این تعاونی مشغول به کار هستیم.

الان ماشین های  ما ۱۳ سال است که در سطح شهر هستند که دیگر واقعا کارایی ندارند. درخواست نوسازی کرده ایم به تاکسیرانی و اداره کل تعاون نامه زدیم ولی هنوز پاسخی نگرفته ایم .البته آقای رفیعی مدیر حمل و نقل شهرداری همکاری خوبی با ما دارند که قول پرداخت وام نوسازی به ما داده اند ولی اداره تعاون اداره کار و رفاه اجتماعی هیچ کمک به ما نمی کند تا کنون هیچ همراهی با ما نکرده است درحالی که میتوانند از طریق بانک کارآفرین تسهیلاتی در اختیار ما قرار دهند. کمیته امداد و بهزیستی هم اصلا  کمکی به ما نکرده در حالی که تعدادی از رانندگان ما تحت پوشش آنها هستند. بعضی از همکاران ما تحت پوشش کمیته امداد هستند ولی برخی دیگر که بد سرپرست هستند اما تحت پوشش هیچ ارگانی نیستند. اگر کمیته امداد بتواند دست این ها را هم بگیرد خیلی خوب می شود. نمی دانم چرا برخی ارگان ها فکر می کنند اگر برای تاکسی بانوان قدمی بردارد برایش بد میشود؟ ماهم سرپرست داریم و خانواده داریم و برای کسب و اشتغال بانوان اینجا هستیم .

مدیر تعاونی تاکسی بی سیم بانوان زنجان گفت: راننده های ما تا مرداد امسال با بی سیم و روش سنتی کار می کردند ولی الان چند ماهی هست که اینترنتی شده است.البته با ادغام با  تاکسی ۱۸۳۳  دست ما هم باز تر است. آقای محمدی مدیر عامل تاکسی ۱۸۳۳ خیلی به ما کمک کرد وقتی دیدند بی سیم های این رانندگان خیلی از کار افتاده است ما را حمایت کردند توانستیم از امکانات آنها استفاده کنیم وگرنه خود تعاونی ما هیچ امکاناتی ندارد. 

باقری گفت:  تا قبل از شیوع کرونا بیشتر شهروندان خانم  از تاکسی های ما استفاده می کردند دانشجوها، خانواده ها، مدارس و .. ترجیح می دهند از  تاکسی بانوان استفاده کنند. تقریبا ۶ ماه است در استان نتوانسته ایم یک جلسه با مسئولین  برای حل مشکلات تاکسی بانوان برگزار کنیم .

مدیر تعاونی تاکسی بانوان زنجان از مشکلات بیمه رانندگان تاکسی بانوان گفت : بیمه برخی رانندگان را کمیته امداد و بهزیستی واریز می کرد که آن هم  الان ۳ سال است دیگر خودشان واریز می کنند، ولی سایر راننده های ما بیمه ندارند .درحالی که من کسانی را در تاکسیرانی میشناسم که  ماشینش را فروخته و اصلا در تعاونی ما کار نمکیند ولی بیمه اش را تاکسیرانی واریز می کند . ما همین الان همکاری داریم که ۱۰ سال است ساعت ۶ صبح از خانه بیرون می آید برای کار، ولی هنوز بیمه ندارد هر وقت هم مراجعه می کنیم می گویند سایت بسته است.

درمورد همکاری با اسنپ و سایر تاکسی های اینترنتی هم مشکل سوار کردن مسافر مرد وجود دارد. متاسفانه هنوز هم بعد از این همه سال مشکل سوار کردن آقایان حتی با خانواده هم برای ما حل نشده  است. در حالی که در مشهد، تهران و قزوین و خیلی از شهرهای دیگر تاکسی بانوان با تاکسی بی سیم آقایان ادغام شده اند و مشکلی ندارند . ما حتی از قزوین هم گزارش عملکرد گرفته ایم که به عنوان استان همجوار ما هم می توانند آقایان را هم سوار کنند و هم حقوق پیجرهایشان را تاکسیرانی واریز می کند. خانمی که پشت فرمان تاکسی نشسته برای کار و کسب درآمد از خانه بیرون  آمده است ولی متاسفانه نگاه های سنتی هنوز اجاره سوار کردن مسافر مرد را نمی دهد . درحالی که اساسنامه شرکت سوارد کردن مسافر مرد را ممنوع نکرده است. چرا یک خانم بازرس با همکاران آقا  میتواند در سطح شهر در ماشین گشت زنی بازرسی کند ولی چون ما راننده ایم نمی توانیم  مسافر مرد سوار کنیم ؟

۴ ماه است که درخواست کرده ایم که ما هم مثل استان های دیگر مشکل محدودیت مسافر مرد را حل کنیم ولی هنوز جواب نگرفته ایم. همین الان هم وقتی راننده ما را ببینند که پسرش یا همسرش در ماشین هست بازرس تاکسیرانی جریمه می کند. وقتی راننده آژانس آقا می تواند مسافر خانم سوار کند چطور برعکسش نمی تواند اتفاق بیفتد؟

طی این ۱۳ سال راننده های ما آنقدر تجربه کسب کرده اند که بتوانند مدیریت کنند. ما هم موافقیم می توانند سفرهای خارج از شهر را ممنوع کنند نه داخل شهر را .

 مسافران تاکسی بانوان قبل از شیوع کرونا در عروسی و فعالیت آرایشگاه ها و مدارس بود که از ماشین ها ما استفاده می کردند در حالی که الان نه باشگاه هست نه عروسی و نه مدرسه ونه  هیج جای دیگری که راننده های ما بخواهند کار کنند. نه اینکه قبلا درآمد خیلی خوب بوده یاشد ولی الان با وضعیتی که  با کرونا پیش آمده خیلی بد شده است.  الان ۴ پیجر داریم قبل از کرونا ۱۴۰۰ تا در روز سرویس می دادیم الان شده روی ۴۰ تا . در حالی که برخی راننده های ما سرپرست خانواده  هستند و در تامین مخارجشان دچار مشکل شده اند.

باقری درخصوص اختصاص سرویس مدارس به تاکسی بانوان هم گفت: می دانم که قبول نمی کنند همین الان هم الان اگر ۸۲ نفر بیکار شویم آیا اداره کار  مسئولیتش را مپیذیرد ؟

ما بودجه تبلیغات نداریم  چون هنوز در پایین شهر و شهرکهای جدید خیلی ها از وجود تاکسی بانوان خبر ندارند. اگر بتوانیم تبلیغات کنیم خب راننده های ما بیشتر کار می کنند.

مهدی بهرامی رئیس اتحادیه تاکسیرانی زنجان  نیز در این خصوص گفت و گویی با پیام ملّت داشت که گفت: سوار کردن مسافر مرد در برخی شهر ها هرچند امکان دارد ولی در استان زنجان خود راننده هنگام قرار داد با سازمان تاکسیرانی تعهد کرده است که فقط مسافر زن سوار کند .

 بهرامی در مورد اختصاص سرویس مدارس به تاکسی های بانوان هم گفت: نمی شود. راننده های خانم فقط می توانند سرویس های مدارس راهنمایی و دبیرستان دختران و ابتدایی را داشته باشند ولی راننده های تاکسی دیگر ممنوعیتی ندارند .خود آموزش و پرورش که درمتن قرار داد اعلام می کند که حدالامکان راننده سرویس مدارس دختران راننده  زن باشد و در صورت نبود راننده زن ، راننده  مرد آن هم کسی که تایید شده باید سرویس بگیرد.  

بهرامی گفت: این مسئله یک موضوع فرهنگی است زنجان هم شهری مذهبی است و هم یک شهر سنتی که هرچیزی در آن  تحت فشار و منگنه است.

رئیس اتحادیه تاکسیرانی زنجان در مورد بیمه رانندگان تاکسی بانوان  هم  به پیام ملّت پاسخ داد: برخی از رانندگان تاکسی بانوان  تحت حمایت بهزیستی و کمیته امداد بودند که گویا  بیمه همین ها هم سه سال است واریز نمی شود. بیمه برخی ها تحت حمایت دولت بود که ۵۰ درصد دولت و ۵۰ درصد خودشان  پرداخت می کردند . یکسری ها همان موقع ثبت نام کردند  آمدند و برخی ها نیامدند و الان هم سایت بسته شده و هزینه بیمه آزاد  هم ۶۰۰ هزار تومان است که  برای هر راننده ای سنگین است.

بهرامی در مورد نوسازی هم گفت: ثبت نام تا ۳۱ شهریور بود با مبلغ ۹۵میلیون تومان که فقط۱۴ نفر مرد و زن ثبت نام کرده اند که آن هم اقساطی نیست و نقدی است برای همین خیلی ها نتوانستند ثبت نام کنند اگر پول نقد داشتند که به  ماشین خودشان می رسیدند.

فرهاد رفیعی رئیس سازمان حمل و نقل، بار و مسافر شهرداری زنجان نیز در پاسخ به پیام ملّت گفت: برای نوسازی ناوگان تاکسیرانی اعم از تاکسی های بانوان اخیراً از طرف سازمان شهرداری اعلام شد که هرکس می خواهد برای نوسازی اقدام کند در سایت اعلام شده ثبت نام کند که به ازای پرداخت مابه التفاوت بتواند خودروی خود را عوض کند و خودوری سمند یا پژو ۴۰۵ تحویل بگیرد.

همه رانندگان متقاضی هم باید اقدام به ثبت نام می کردند که بعدش اعلام کردند که باید مبلغ را واریز کنند که متاسفانه با توجه به شرایط بیکاری ناشی از شیوع کرونا و پایین بودن درآمد  به جز چند نفر از راننده های تاکسی دیگران  نتوانستند ثبت نام کنند. متاسفانه نه تنها مدیریت حمل و نقل شهرداری زنجان بلکه درکل کشور هیچ رایانه ای نتوانست در اختیار رانندگان تاکسی قرار بگیرد.

رفیعی گفت: متاسفانه در مورد نوسازی تاکسی ها از جمله تاکسی بانوان هیچ کس نمی تواند کمکی بکند به جز دریافت وام از بانک ها توسط خود رانندگان که  این هم به دلیل عدم توانایی در بازپرداخت و کمبود درآمد نمی تواند موثر باشد. متاسفانه با عرض شرمندگی از  رانندگان شریف آقا و خانم، شهرداری هیچگونه امکان کمک مالی به رانندگان تاکسی بانوان و سایر تاکسی ها را ندارد.

فرهاد رفیعی در مورد بیمه هم گفت : تا چند سال پیش هرکس راننده تاکسی بود بیمه ای برایش واریز می شد که ۵۰ درصدش را دولت پرداخت می کرد که متاسفانه  به دنبال سوء استفاده برخی ها از این موقعیت، وقتی دولت متوجه شد که هرکس می خواهد خود را بیمه کند یک کارت شهری می گیرد و از این بیمه استفاده می کند، دیگر بیمه سوبسید دار را قطع کرد. در برخی موارد فرد شغل دیگری داشت ولی از بیمه رانندگان تاکسی استفاده می کرد و الان هم رانندگان ما متضررند و منتظر هستند که کی دولت اعلام می کند مثل قبل بیمه رانندگان تاکسی را تقبل کند؟

وی گفت: در مورد سوار کردن مسافر مرد ما شهر قزوین را بررسی کردیم که الان هم درخواست داده اند و ما هم در حال بررسی هستیم که مراحل قانونی اش را طی کند دست ما هم فقط نیست. این موضوع در شرف بررسی است نه در شرف اقدام که آیا امکان دارد یانه؟ بله . به خاطر کرونا مسافر کم شده که دست ما نیست.

رفیعی درخصوص اختصاص سرویس مدارس به تاکسی بانوان هم گفت: این موضوع بنا به خواست یک نفر نمی تواند باشد. وقتی آیین نامه سروریس مدارس می آید دست مانیست که آن را فقط به رانندگان تاکسی بانوان اختصاص دهیم ضمن اینکه اصلا با تعداد ۱۰۰۰ سرویس مدرسه در روز اصلا تعداد تاکسی بانوان کافی نیست برای این موضوع.

از پاسخ های رئیس اتحادیه تاکسیرانی و رئیس سازمان حمل و نقل معلوم بود که  خیلی نمی توان به حل مشکل محدودیت مسافر مرد در تاکسی بانوان امیدوار بود. به هرحال بخواهیم یا نه تاکسی بانوان یک ضرورت برای جابجایی امن بانوان در شهر است و احساس امنیت هم یکی از  مهم ترین  چالش های بانوان در استفاده  از وسایل نقلیه در سطح شهر و یا حتی بیرون شهر است. تاکسی بانوان توانسته این نیاز مهم را در زنان برآورده کند پس طبیعتاً باید مورد حمایت قرار بگیرد. خدمات شهری فقط آسفالت کوچه و خیابان و فضای سبز نیست. امروزه امنیت و آسایش زنان یکی از شاخص های مهم امکانات شهری است که اگر شهرداری ها و سایر سازمان های مرتبط نتوانند آن را تامین کنند یکجای مدیریت شهری و برنامه ریزی شهری شان می لنگد. برای همین اینگونه می نماید که حمایت از تاکسی بانوان در گسترش خدمات خود به زنان از وظایف شهرداری است و باید برنامه ویژه خود را برای این موضوع اعلام کند تا میزان عملکردش در این باره سنجیده شود.

 اما در مورد محدودیت سوار کردن مسافر مرد هم طبق گفته یک از راننده های تاکسی ۱۸۳۳ یکی دوباری که راننده زن برای مسافر مرد فرستاده شده بود مورد اعتراض مسافر قرار گرافته بود که به نظر می رسد این موضوع جای کار بیشتری دارد.

این مشکل به دلیل بافت فرهنگی زنجان به این زودی ها حل شدنی نباشد چه اینکه این مساله همکاری و پذیرش خود شهروندان به ویژه آقایان را می طلبد و البته باز هم نقش رسانه ها به ویژه شبکه استانی زنجان که هنوز هم وظیفه او در ارائه آموزش های شهروندی و فرهنگ شهری مورد سوال قرار نگرفته است.