پیام ملّت ؛ علی اکبر شیوخی – هنر خمیر مایه رشد و پیشرفت بشر بوده که تمدن و فرهنگ نامیده می شود به طوری که میتوان گفت فرهنگ و هنر هر استان به منزله شناسنامه و هویت آن استان است، به بهانه اطلاع از وضعیت عمومی فرهنگ و هنر استان زنجان و چالش های این حوزه و سمت و سوهای فرهنگ و هنر استان زنجان، گفت و گوی تفصیلی «عصرملّت» با ناصرمقدم مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان را فراهم کرد. مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی در لابلای صحبت هایش به تکرار از نقش آیت الله شیخ علی خاتمی نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه زنجان و جامعیت وی برای فعالیت های فرهنگی سخن به میان آورد و معتقد است بسیاری از گره ها با نگاه جامع ایشان به آسانی باز شده است . مشروح این گفت و شنود را پی می گیریم .

• سمت و سوهای فرهنگ و هنر چگونه بوده و به چه سمتی حرکت می کند؟ چالش های فرهنگی استان و مزیت ها و بسترهایی که بتوانیم در آن فرهنگ استان را برای مخاطبان معرفی کنیم را بفرمائید!

صحبت کردن از اوضاع کلی فرهنگ استان شاید احتیاج به زمان بیشتری داشته باشد ولی میتوان بیشتر در خصوص فعالیت های فرهنگی و هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد استان زنجان ، برنامه ها ، اهداف و چالش هایی که بعضا، چالش های استان هم شاید محسوب شود صحبت کنیم.

از اول دولت یازدهم که تغییرات در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و به تبع آن در استان زنجان اتفاق افتاد تلاش ما این بود که منویات و فرمایشات مقام معظم رهبری – که مسیر اصلی فرهنگ کشور و استان بوده و در قالب سیاست های کلی بیان شده – را اجرایی کنیم . رهنمودهای معظم له سرلوحه شعارها و اقدامات دولت بود و همه ارکان و اجزای دولت در کلان و جز موظف به اجرای و عملیاتی کردن آن بودند . این اقدامات در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درقالب برنامه ها و اقدامات وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی به مجلس ارائه شده بود. استانها نیز موظف و مکلف به اجرای برنامه های وعده داده شده وزیر بودند تا برنامه راه خود را برای چهار سال آینده را مشخص کنند.

• مهمترین شعاری که دولت در حوزه فرهنگ و هنر داشت فضای باز فرهنگی بود، این شعار در استان زنجان تا چه میزان محقق شد؟

طبیعی بود دولت شعارهایی را در ایام انتخابات مطرح کرده بود و مهمترین شعاردولت یازدهم ایجاد فضای آرام فرهنگی و گسترش این فضا بود . فضای فرهنگی و اجتماعی کشور ، برمبنای اصول و ضوابط خاص و مبتنی بر مسائل دینی و عرفی جامعه است و تلاش دولت این بود ضمن مراعات قوانین و قواعد ، برخی محدودیت های ایجاد شده را برطرف بکند . این محدودیت ها  در حوزه های کتاب، مطبوعات و موسیقی و سایر حوزه ها در قالب های مختلف خودش را نشان می داد . بنابراین با الهام از آن مواردی که گفته شد برنامه ها تدوین گردید و بنا بر این شد که فضا برای فعالیت اصحاب فرهنگ و هنر هموارتر گردد و این بستر برای فعالیت میسر گردید .

عرصه فرهنگ ، عرصه خرد اجتماعی است و اساسا نمی توان با تصمیمات فردی ، موضوعات فرهنگی را به فرجام رساند . در استان زنجان برای بهرمندی از نقطه نظرات اصحاب فرهنگ و هنر ، کارگروه های «فرهنگ و هنر» و «فرهنگ و جامعه» به عنوان بازوی مشورتی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی راه اندازی شد تا نظرات تخصصی را در حوزه‌های مختلف ارائه دهند . با توجه به سیاست های فرهنگی دولت ، میدان برای حضور فعال تر علاقه مندان به حوزه فرهنگ در تمامی حوزه ها باز شد و نتیجه این تصمیمات اجرای برنامه های فرهنگی و هنری در استان زنجان با آرامش بود . زنجان جزو استانهای آرام در حوزه فرهنگی بود.

• بفرمائید مهمترین اولولیت و توجه اداره کل ارشاد استان زنجان به کدام حوزه فرهنگی و هنری بوده است؟

فعالت در بخش فرهنگ و هنر اقتضائات و الزامات خاص خود را دارد . تلاش مجموعه فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فعالیت جامع و هماهنگ در حوزه های فرهنگی، هنری، قرآنی و دینی بود به طوری که در طول این مدت کارهایی انجام گردید که همه علاقه مندان بتوانند از برنامه های فرهنگ و هنر استفاده بکنند.خوشبختانه در حوزه های مختلف قدم هایی با حمایت مسئولان ارشد استان برداشته شد و مورد استقبال خوب مردم  قرار گرفت.

• مفهوم جامعیت و هماهنگی در عرصه فرهنگی مشخصا دارای چه مکانیزم و ویژگی هایی است.

هرجامعه ای دارای معیارهای مختص در حوزه فرهنگی است و همین معیارها تعیین کننده مسیر و اولویت هاست . تناسب و توازن در اجرای برنامه های فرهنگی و هنری یک ضرورت تلقی میگردد . عصبیت فرهنگی ، مذهبی و فرهنگی و هنری در جامعه می طلبد با جامعیت برنامه های مدنظر را پیش برد . متولیان امور فرهنگی با تدبیر و دانایی می توانند مفاهیم را به گونه ای راهبری نمایند که با هنجارها و ارزش های عام جامعه در تضاد و تقابل قرار نگیرد . عرصه فرهنگی یک عرصه فراگیر است و نمی توان مرز مشخصی برای آن تصور کرد و لازمه آن اجرای برنامه ها و فعالیت ها مبتنی بر این نگرش است .

• علت اصلی فراگیر بودن برنامه های فرهنگی را چگونه ارزیابی میکنید؟

حوزه فرهنگ ، یک حوزه عمومی و فراگیر است و یک عنصر فرهنگی می بایست مخاطبین خود را مخاطب عمومی بداند . بنابراین باید برای همه اقشار مختلف جامعه بتواند برنامه تعریف کند . گفتار و نوشتار یک عنصر فرهنگی و یا هنری در قالب مفاهیم و برداشت ها و متناسب با نگرش مخاطب ارزیابی میگردد . لذا سخن گفتن و نوشتن این عنصر مختص به یک جمع محدود نیست و نخواهد بود و هرکس متناسب با فهم خویش با آن مواجه میگردد و آن را ارزیابی و تحلیل می کند .

• کارگروه هایی که در استان شکل گرفته است را مطرح کردید این کارگروه ها چه نقشی در پیشبرد اهداف فرهنگی ، هنری و اجتماعی اداره کل فرهنگ و ارشاداسلامی استان زنجان دارند و آیا مکانیسم خاصی برای انتقال موضوع، مفاهیم و یا مشکلات فرهنگی که رصد بشود وجود دارد؟

کارگروه هایی متناسب با نیازهای اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان راه اندازی گردید . در کارگروه افرادی با تخصص در حوزه فعالیت می کنند و ایده ها و نظراتشان با مکانیزم مشخصی به مسئولان و تصمیم گیران و تصمیم سازان این حوزه منتقل میگردد . تصمیم گیری در حوزه فرهنگ و هنر پشت درهای بسته و یک شبه

پاسخگوی مشکلات جامعه نبوده و نخواهد بود . معتقدم ؛ تصمیم گیری و تصمیم سازی در حوزه فرهنگ و هنر با مشورت هنرمندان ، اصحاب فرهنگ ، هنر و مجموعه کسانی که دغدغه این عرصه را دارند اثربخش تر و از جامعیت کافی برخوردار خواهد بود و به همان میزان درصد خطا را کاهش خواهد داد . اسلام دین مشورت بوده و بر این مهم در کتاب آسمانی تاکید شده است.

• دراین کارگروه ها می توانید بفرمایید چند نفر حضور دارند .

بیش از یکصد نفر در حوزه های فرهنگی و هنری درقالب این کارگروه ها به ما مشاور داده و نقطه نظرات خودشان را به ما منتقل می کنند.

• تاچه حد از این مشورت ها و برنامه های ارائه شده استفاده می کنید ؟ یا همین مشورت ها خاک می خورند !.

برنامه هایی توسط همکاران مجموعه فرهنگ و ارشاد اسلامی طراحی می شود و ما متناسب با مشاوره هایی که دریافت شده در اجرا و عملیاتی کردن آنها از این نظرات و ایده ها استفاده می گردد . گاهی نیز مشاوره هایی واصل می شود و متناسب با آن برنامه های عملیاتی تعریف میگردد .البته ممکن است برخی از برنامه ها به جهت مشکلات و تنگناهای مالی  یا برخی مسائل امکان اجرا به هر دلیل نداشته باشد . مهمترین حُسن این کارگروه ها یکپارچه سازی مشورت ها و پرهیز از مشاوره های جزیزه ای و پراکنده افراد است . ممکن است برنامه ای و یا مشورتی به هر دلیلی نتواند اجرا گردد و این معنای عدم استفاده از آنها و یا خاک خوردن نیست .

• اثرات اجتماعی و یا سازمانی تشکیل این حلقه های مشاوره

این کارگروه ها کم کم به عنوان یک الگوی موفق در سطح کشور مطرح می شوند البته ممکن است نیاز به تغییرات و اصلاحاتی هم داشته باشند . افرادی را که برای کارگروه های حوزه فرهنگ وهنر و حوزه  فرهنگ و جامعه انتخاب شده اند همگی آنها افرادی هستند که در حوزه مربوطه صاحب نظر بوده و میتوانند مسائل و مشکلات و ایده هایی را که در آن حوزه ها دارند را به تصمیم سازان و تصمیم گیران منتقل بکنند .این کارگروه ها سه دوره فعالیت کردهاند و اکنون دوره فعالیت چهارم می باشد و ارزیابی بنده این است که این سه دوره موفق بوده است . ناگفته نماند ماهنوز اول کار هستیم ولی به همین اندازه که کار جمعی و تصمیم گیری جمعی را شروع کردیم و نقطه نظرات صاحب نظران را گرفته ایم خودش قدمی مثبت برای آینده حوزه فرهنگ و هنر استان خواهد بود.

• فعالیت آتی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در بحث برگزاری برنامه ها، نمایشگاه ها و فعالیت هایی که میتواند موثر و فراگیر باشد به ویژه در بحث کنگره ها و بزرگداشت های شخصیت ها و مشاهیر در استان به چه شکلی بوده و یا خواهد بود؟

برای تحقق برنامه های دولت یازدهم یک برنامه چهارساله تدوین گردید و در حال حاضر هم بر اساس برنامه های پیشنهادی جناب آقای دکتر صالحی امیری وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی به مجلس،  برای چهار ساله آینده برنامه هایی طراحی و تدوین گردیده است  و متناسب با وعده ها و برنامه های کلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و اسناد بالادستی نظام این برنامه ها عملیاتی می گردد.

باتوجه به افق برنامه چهارساله وزارتخانه ، هرسال برنامه های یک ساله نیز تدوین میگردد و نقطه نظرات کارگروه ها در این برنامه های یکساله لحاظ می شود . با این وصف برنامه های ارشاد اسلامی استانها مبتنی بر سیاست های کلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مقتضیات محلی هر استان می باشد .

• افق حرکت حوزه فرهنگ و هنر در استان زنجان ؟

همدلی و همراهی بین مسئولین ارشد استان زنجان ، دستگاه های نظارتی، متولیان فرهنگ وهنر، هنرمندان و اصحاب  فرهنگ و هنر در استان زنجان فضایی آرام بوجود آورده است . در طول چهار سال گذشته حرکت ها در حوزه آموزش، فرهنگ و تمامی حوزه هایی که میتوان به آنها اشاره کرد رو به رشد بوده است. استان زنجان یکی از استان های آرام در حوزه فرهنگی  و هنری بود . وزرای فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر وزرایی که در استان حضور پیدا کردند اذعان داشته اند که استان زنجان، استان آرامی است و همدلی خوبی بین مسئولین استانی برقرار است .جامع نگری حضرت آیت الله خاتمی نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه محترم زنجان و همچنین اهتمام استانداران استان جناب آقای مهندس انصاری  و در حال حاضر جناب آقای مهندس درویش امیری این بستر را برای فعالیت های بدون دغدغه و تنش را فراهم کرده است .

• در بحث سینما ! استان زنجان با فضای محدودی در این عرصه مواجه است! از یک طرف بخشی از فضای سینمایی استان تخریب گردید !

کمبود فضای سینما در استان و بخصوص شهر زنجان یک واقعیت است . متاسفانه سینما قدس و سینما یاسمن زنجان با بیش از ۷۰۰ صندلی در اواخر دولت نهم به جهت بی تدبیری هایی که دستگاه خاصی !!! متولی آن بود انجام داد تخریب شدند . در واقع با این کارشان بخشی از هویت تاریخی زنجان را از بین بردند!.

• برای رفع این نقیصه دولت و مشخصا فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان چه اقدامی خواهد کرد ؟

در دولت قبل ، اقدامی در جهت خلاف مصلحت تاریخی شهر اتفاق افتاده بود و بخشی از هویت تاریخی زنجان از بین رفت لذا معتقد بودیم باید برای رفع این مشکل اقدام اساسی دراین حوزه انجام بگیرد که احیای این تعداد صندلی سینما با توجه به سودآور بودن صنعت سینما در دستور کار قرار گرفته است و اقدامتی برای اجرایی کردن آن انجام شده است و استاندار محترم زنجان هم عنایت ویژه ای به موضوع دارند . در سایر شهرستان ها نیز بحث «سلام سینما» مطرح بوده که این کار در خدابنده انجام گرفته و امیدوارم تا پایان سال این سینماها بصورت سیار در خرمدره و ابهر نیز دایر شوند.

• با توجه به رشد رسانه های دیداری ، شنیداری و شبکه های اجتماعی چه ضرورتی به تاسیس و راه اندازی سینما وجود دارد؟بفرمائید سینما چه تاثیری در زندگی مردم خواهد داشت؟

کار کردی که سینما در جامعه و زندگی افراد دارد هیچ یک از رسانه ها و شبکه های اجتماعی ندارند. سینما اولا یک  محیط اجتماعی را برای خانواده ها فراهم میکند و یک نوع تجدید دیدار بین اهالی یک محل و یک شهر را فراهم می آورد و در عین حال آن رسایی و انتقال مفاهیمی که سینما دارد این شبکه ها و رسانه های اجتماعی قاعدتا نخواهند داشت.بنابراین میزان تاثیرگذاری سینما بسیار بیشتر از سایر رسانه ها می باشد و استقبال از سینما در کل کشور نشان می دهد که هیچ رسانه ای نتوانسته است جای سینما را پرکند.

• مطبوعات با چالش هایی و مشکلاتی از گذشته مواجه بودند بخشی از چالش ها و مشکلات همچنان پارجاست . بخشی از این مشکلات مربوط به قوانین است و برخی به نگرش مسئولینی برمیگردد که نگاه فرهنگی و رسانه ای ندارند . این مشکلات چگونه مرتفع می گردد ؟

چالش و مشکل در عرصه اطلاع رسانی و مطبوعات بخشی از زندگی کسانی است که در این عرصه فعالیت دارند و این واقعیتی غیرقابل انکار است . همانگونه که اشاره کردید بخشی به دلیل برداشت ها از قوانین و مقرارت می تواند باشد ولی سهم این بخش محدود است. بخش دیگر مشکلات این عرصه به نگرش های افراد بستگی دارد و متاسفانه عمده مشکلات عرصه اطلاع رسانی و مطبوعاتی به نگرش های افراد و برخی مسئولان برمی گردد.معالجه این مشکلات رجوع به قانون ، ضوابط و مقررات است . مطبوعات و اصحاب رسانه که دنبال احقاق حق مردم و پاسخگویی از مسئولین هستند  و مسئولین و متولیان امور نیز که باید در عین پاسخگویی ، تابع قانون و مقررات عمومی کشور باشند .

• اگر بخواهیم به مشکلات جامعه رسانه ای استان برگردیم بیمه خبرنگاران همچنان خبرساز است . چه تدبیری برای رفع این مشکل دارید .

متاسفانه مشکل بیمه خبرنگاران همچنان در برخی رسانه های استان مطرح میگردد. بخشی از مشکلات به دفاتر و مدیران مسئول ارتباط دارد . قانون بیمه و کار مصوبه مجلس است ، قانون می گوید اگر کارگاهی ، کسی را مشغول به کار کند و از خدمات ایشان بهره مندگردد باید طبق ظوابط نسبت به پرداخت حق و حقوق او هم اقدام نماید. قانون مطبوعات هم همین را میگوید که باید مدیران مسئول عوامل کاری خود را بیمه بکنند و یک قانون خاص و عام هست. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به تبعیت از قانون در قالب طرح حمایت از نشریات و مطبوعات محلی و خبرگزاری هاعنوان میکند رسانه ها باید خبرنگاران خود را متناسب بافعالیتشان بیمه نمایند که این وزارتخانه صددرصد سهم بیمه را پرداخت میکند.البته برخی رسانه ها نیز از قانون کارگاه های مشمول زیر پنج نفر استفاده می کنند که از سهم کارفرما معاف هستند ولی بعضا مشاهده می شود در این موارد حق خبرنگار ضایع می شود و یا به نوعی مدیران مسئول یا صاحبان امتیاز فکر میکنند اگر بیمه کنند متضرر میشوند، در صورتی که به این صورت نیست!  چرا که آقا و یا خانم خبرنگار جوانی خود را در این راه میگذارد. همه اجماع دارند که ما باید ظوابط قانونی را مراعات بکنیم و فرقی نمیکند که خبرنگار یا هرکس دیگری! بیمه یکی از الزامات زندگی مردم است و همه دنبال این هستند که آینده خودشان را به نوعی با این بیمه تامین و تضمین بکنند بنابراین اصحاب رسانه و علی الخصوص مدیران مسئول و صاحبان امتیاز در این نوع اقدامات خیرخواهانه و قانونی از بقیه اقشار و بقیه صنوف سبقت بگیرند و به عنوان یک الگو در جامعه مطرح باشند، نه اینکه خدایی نکرده اینها که دنبال احقاق حق مردم  از مدیران و مسئولین و حاکمان استان هستند، خودشان در پرداخت بیمه که حق مسلم یک خبرنگار است کوتاهی کنند.